2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru ar 7 Rhagfyr 2016.
6. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am wasanaethau bydwreigiaeth yng Nghymru? OAQ(5)0079(HWS)
Diolch i’r Aelod am y cwestiwn. Ein nod yw sicrhau fod beichiogrwydd a rhoi genedigaeth yn brofiad diogel a chadarnhaol i bob mam yng Nghymru, ble bynnag y maent yn byw a beth bynnag yw eu hamgylchiadau.
Yn flaenorol, awgrymodd Ysgrifennydd y Cabinet nad oedd angen uned mam a’i baban arbenigol yng Nghymru oherwydd bod gwasanaethau o’r fath yn cael eu darparu yn y gymuned, ond ar ôl ymchwilio ymhellach mae’n ymddangos i mi mai dau fwrdd iechyd yn y wlad hon yn unig sydd â darpariaeth ar gyfer gofal iechyd meddwl amenedigol arbenigol. Rwy’n tybio bod y Llywodraeth, ac efallai Ysgrifennydd y Cabinet hyd yn oed, wedi cynnal asesiad effaith ar y penderfyniad i gau’r uned mam a’i phlentyn arbenigol olaf ar gyfer cleifion mewnol yng Nghymru yn 2013. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet sicrhau bod copïau o’r asesiad hwnnw ar gael yn llyfrgell y Cynulliad?
Rwy’n hapus i roi rhagor o wybodaeth am y penderfyniad i beidio â chomisiynu darpariaeth cleifion mewnol yng Nghaerdydd. Roedd y penderfyniad, mewn gwirionedd, yn deillio o bryderon ynglŷn â’r gallu i ddarparu’r ansawdd gofal a’r diogelwch gofal cywir. Mae hwn yn faes hynod o arbenigol ar gyfer nifer fach iawn o famau, a’n her oedd rhagweld a allem wneud hynny’n ddiogel yng Nghymru ai peidio. Yr hyn nad wyf yn barod i’w wneud yw comisiynu gofal sydd o ansawdd gwael a thynnu sylw at y ffaith ei fod yn lleol yn hytrach na’i fod yn ofal o’r ansawdd cywir. Ar hyn o bryd rydym yn comisiynu’r gwasanaeth hwnnw naill ai yn system Lloegr yng ngogledd-orllewin Lloegr neu’n wir ym Mryste ar gyfer de Cymru. Fodd bynnag, gellid a dylid darparu’r rhan fwyaf o’r gofal yn y gymuned; dyna’r pwynt rwy’n ceisio ei wneud. Mae angen i ni wella’r ddarpariaeth ofal cymunedol, oherwydd rydym yn cydnabod bod yna heriau iechyd meddwl i’w hwynebu ar ôl geni plentyn i amryw o famau. Felly, mae’n angen gwirioneddol rydym yn ei gydnabod. Dyna pam ein bod yn buddsoddi arian ychwanegol mewn darpariaeth gymunedol, ond rwy’n fwy na pharod i sicrhau bod yr asesiad a wnaethom, neu’r asesiad a wnaed gan y grŵp comisiynu gofal iechyd arbenigol yng Nghymru o’r rhesymau pam y cafodd y gwasanaeth hwnnw ei ddadgomisiynu yng Nghaerdydd ar y pryd, ar gael i’r Aelodau, ynghyd â’r asesiad diweddaraf o’r angen a’r gallu i wneud hynny’n ddiogel ac o’r ansawdd cywir ar gyfer mamau yma yng Nghymru.