Wel, mae’n rhaid i mi ddweud, yn 2015-16, lle mae’r data diweddaraf ar gael, roedd ychydig yn llai na 94,000 o bresenoldebau cleifion rhiwmatoleg allanol ledled Cymru; roedd 24,000 yn bresenoldebau newydd a'r gweddill yn ddilynol; ac ni aeth 2,300 o gleifion allanol i’w hapwyntiadau, nad yw byth, yn amlwg, yn ddefnyddiol o ran gallu trefnu gwasanaeth.

Ddiwedd mis Hydref, roedd 14 o bobl yn aros dros 36 wythnos am apwyntiad, ac o'r rhain, roedd dau yn aros am apwyntiad cleifion allanol cyntaf, y ddau yng Nghaerdydd a'r Fro. Felly, oes, mae rhai pobl, mae'n wir i ddweud o'r ffigurau hynny, wedi aros yn hwy nag y byddem yn dymuno, ond mae'r mwyafrif llethol o bobl yn cael eu gweld cyn gynted â phosibl.

Cofiwch, wrth gwrs, nad yw’n rhwydd iawn gwneud diagnosis o arthritis gwynegol. Ceir llawer o gyflyrau eraill y bydd meddygon teulu yn tueddu i’w hystyried yn gyntaf cyn ystyried arthritis gwynegol, cyn i’r profion gwaed gael eu cynnal wedyn yn edrych ar y—rwy’n credu mai’r ffactor gwynegol yw’r enw arno, cyn belled ag y mae arthritis gwynegol yn y cwestiwn. Felly, nid yw mor rhwydd â hynny i wneud diagnosis ohono fel cyflwr, ond rydym ni eisiau gwneud yn siŵr bod meddygon teulu yn fwy ymwybodol, wrth gwrs, o’r angen i atgyfeirio ac yn y pen draw, wrth gwrs, bod pobl yn cael triniaeth—wel, yn gyntaf oll, diagnosis, oherwydd gorau po gyntaf y ceir diagnosis ar gyfer arthritis gwynegol, ac yn y pen draw, wrth gwrs, y lefel cywir o driniaeth iddyn nhw.