5. 3. Datganiadau 90 Eiliad

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:15 pm ar 14 Rhagfyr 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 3:15, 14 Rhagfyr 2016

Rydw i am dynnu eich sylw at y fenter Ffrindiau yn Erbyn Sgamiau. Menter gan Safonau Masnach Cenedlaethol ydy hi ac mae ei hangen hi, achos mae ffigurau’n dangos bod yna gynnydd o 60 y cant wedi bod yn y math yma o dwyll dros y bum mlynedd ddiwethaf. Yn ddiweddar, mi gafodd etholwyr imi alwad ffôn gan rywun oedd yn honni dod o gwmni band eang adnabyddus yn gofyn am fanylion eu cyfrifiadur. Dim ond pan wnaethon nhw ofyn am fanylion cyfrif banc y gwnaeth yr etholwyr sylweddoli bod rhywbeth o’i le a rhoi’r ffôn i lawr. Yn ffodus, mi wnaethon nhw gysylltu efo fy swyddfa i ac mi fedron ni roi cyngor iddyn nhw ar sut i ddiogelu eu cyfrifiadur a’u harian.

Rydw i’n nabod yn dda iawn un arall a wnaeth ddisgyn am sgam debyg iawn. Oedd, mi oedd yna golled ariannol, ond yn fwy na hynny, mi welais i’r embaras yr oedd y person yma yn ei deimlo. Mae’r rheini sy’n gyfrifol am sgamiau yn aml yn targedu’r bobl fwyaf bregus ac maen nhw’n dibynnu ar i bobl deimlo cywilydd fel eu bod nhw’n peidio â sôn wrth unrhyw un. Mae yna ddyfalu mai dim ond, efallai, 5 y cant o bobl sydd wedi cael eu sgamio sy’n rhoi gwybod i’r awdurdodau.

Y gwir amdani, wrth gwrs, ydy bod troi at deulu neu ffrind yn fodd i rannu’r gofid ac mae yna ddigon o fudiadau i bobl droi atyn nhw hefyd i rybuddio eraill ac i geisio cael arian yn ôl, yn cynnwys y comisiynydd pobl hŷn, yr adran safonau masnach leol neu Cyngor ar Bopeth. Mi fuaswn i’n annog pawb yma i fynd ar wefan Ffrindiau yn Erbyn Sgamiau, friendsagainstscams.org.uk, ac ymrwymo i godi ymwybyddiaeth o sgamio er mwyn ceisio amddiffyn pobl ddiniwed rhag y troseddwyr creulon yma.