Ar 4 Tachwedd, gyda channoedd o bobl eraill, mynychais angladd un o fy etholwyr yn Ystrad Mynach, Cyril Thomas, a fu farw ar 12 Hydref y llynedd. Roedd Cyril yn gyn-bennaeth cynorthwyol Ysgol Lewis i Fechgyn yn fy etholaeth, lle bu’n dysgu hanes ac addysg grefyddol. Yn frawd i’r cyn-bencampwr paffio, Eddie Thomas, gweithiodd Cyril fel glöwr cyn dod yn athro a bu’n llywydd yr ysgol dros gyfnodau anodd i’r proffesiwn addysg yn y 1980au a dechrau’r 1990au.

Fodd bynnag, defnyddiodd Cyril rym ei bersonoliaeth a’i ofal am ei ddisgyblion i wneud gwahaniaeth parhaol a chadarnhaol i’w bywydau, rhywbeth y byddant yn ddiolchgar amdano am byth. Nid oes ond raid i chi edrych ar nifer y teyrngedau a wnaed ar y cyfryngau cymdeithasol i Cyril gan gyfeillion, cydweithwyr a chyn-ddisgyblion i weld pa mor boblogaidd yr oedd a chymaint y câi ei werthfawrogi. Yn wir, yn fuan ar ôl iddo farw, rhoddwyd teyrnged iddo yn y Western Mail. Mae’n amlwg fod Cyril yn deall bod y grefft o addysgu a dysgu yn ymwneud â mwy na chanlyniadau arholiadau’n unig. Roedd yn ymwneud â phrofiad ehangach yr ysgol, ennill parch myfyrwyr ac yn ei dro, ei roi yn ôl iddynt, beth bynnag fo’u cefndir.

Roedd Cyril yn ganwr brwd ac yn bregethwr lleyg y tu allan i’r ysgol ac yn nes ymlaen yn ei fywyd, roedd ganddo golofn wythnosol yn y papur lleol am fywyd cymunedol Ystrad Mynach. Bydd colled fawr ar ôl Cyril, ond fe ysbrydolodd genhedlaeth o blant. Bydd y cof amdano’n parhau yn y gymuned leol ac yn y cyfan y bydd ei gyn-ddisgyblion wedi ei gyflawni.