Er y gall addysg uwch fod yn brofiad sy’n datblygu cymeriad, mae’r rhuthr i droi pob pwnc a galwedigaeth yn gwrs gradd wedi bod yn brofiad sy’n dinistrio cymeriad i lawer o bobl ifanc. Mae’r farchnad swyddi wedi gorlifo â graddedigion nes bod eu cyflogau’n is nag erioed o’r blaen, mae eu dyledion yn uwch, ac mae’r trethdalwr yn talu bil llawer mwy am weinyddu system fenthyciadau wrth i lai o raddedigion gyrraedd y trothwy ad-dalu pan fo disgwyl iddynt wneud hynny. I raddau helaeth, mae cyflogwyr yn hidlo ymgeiswyr rhwng y rhai sydd â 2:1 a’r gweddill. Mae rhai sefydliadau mwy o faint yn dweud erbyn hyn fod yna gymaint o raddedigion fel eu bod bellach yn trin graddau Meistr fel y radd anrhydedd newydd.

Mae cynaliadwyedd y system addysg uwch yng Nghymru yn dibynnu, nid yn unig ar gyllid Llywodraeth, ond hefyd ar ei henw da mewn perthynas ag ymchwil a datblygu ac ar safon yr addysg a phrofiadau eraill y gall sefydliadau addysg uwch eu cynnig yma. Byddai’n anghywir i fynd ati’n ddall i fabwysiadu barn yr UE ar wario ar addysg uwch wrth ystyried cymorth ariannol. Nid yw’r UE wedi bod yn enwog am ei ddarbodusrwydd na’i atebolrwydd. Mae angen i Lywodraeth Cymru farnu drosti ei hun a yw cronfeydd o’r fath yn creu elw digon da ar fuddsoddiad cyn ailddarparu’r cyllid. Mae hi mewn sefyllfa well na neb arall i wybod beth sy’n fforddiadwy ac i ymateb i anghenion economi Cymru.