Part of the debate – Senedd Cymru am 6:08 pm ar 11 Ionawr 2017.
Nid yw hyn yn hollol gywir. Nid yw’n sôn am aelodaeth o EFTA ac aelodaeth o’r AEE, mae’n dweud aelodaeth o EFTA a/neu’r AEE. Rwy’n credu y byddai fy mhlaid yn hapus iawn, yn wir yn frwdfrydig, dros aelodaeth o EFTA, ond nid aelodaeth o’r AEE. Mae’r gwelliant yn ddryslyd. Nid wyf yn meddwl bod gennym unrhyw broblemau gydag unrhyw ran arall ohono. A/neu’r AEE, iawn, rydym yn fodlon gydag aelodaeth o EFTA. Ond yr hyn y mae cefnogi’r gwelliant yn ei wneud yw caniatáu i’r Prif Weinidog barhau â dryswch ei blaid, ‘A ydynt eisiau aelodaeth o’r farchnad sengl?’ h.y. yr AEE—o bosibl gyda dryswch y Ceidwadwyr y gallech fod y tu allan neu o fewn yr undeb tollau—neu a yw’n dweud, gyda ni, y dylem gael perthynas fasnach rydd, gan geisio manteisio i’r eithaf ar ein mynediad at y farchnad sengl o’r tu allan? Dyna mewn gwirionedd yw’r hyn sy’n rhaid iddo benderfynu.
Nid wyf yn credu bod y ffeithiau wedi newid. Pleidleisiodd y bobl dros adael yr UE. Yn sicr, mae polisi Llywodraeth y DU yn newid, ond rwy’n meddwl bod pobl yn dysgu mwy am gymhlethdodau’r UE ac yn ystyried y mater ac ie, o bosibl yn newid eu barn dros amser, ond nid wyf mor siŵr fod y ffeithiau wedi newid i’r graddau hynny.
Yr anhawster gyda mater Plaid Cymru yw eu bod yn siarad am fynediad llawn a dilyffethair at y farchnad sengl Ewropeaidd, ond nid wyf yn siŵr fod yna’r fath beth. Nid oes gennym fynediad llawn a dilyffethair ar hyn o bryd. Mewn llawer o feysydd nid yw gwasanaethau wedi’u rhyddfrydoli. Mewn nwyddau cawsant wared ar—. Yn y bôn mae’r egwyddor Cassis de Dijon o gydnabod y ddwy ochr a arferai fod gan yr UE wedi cael ei disodli gan, ‘Wel, gadewch i ni gytuno’n wleidyddol ar un safon sengl, o’r brig i lawr sy’n rhaid i bawb gydymffurfio â hi er mwyn gallu gwerthu o gwbl.’ Nid wyf yn galw hynny’n fynediad llawn a dilyffethair. Ac yn yr un modd mewn gwirionedd, fe wnaethant ddefnyddio cymhwysedd cyfraith yr UE i geisio atal ein mynediad pan oeddent yn edrych, dyweder, ar wahardd clirio’r ewro—os nad oeddech yn ardal yr ewro, byddent yn ceisio defnyddio cyfraith yr UE. Yn yr un modd gyda rheoliadau’r gwasanaethau porthladd—buasent yn rhyw fath o rannu a chael marchnadoedd mewnol ym mhob porthladd yn y DU a buasai’n gwbl chwerthinllyd ac yn llesteirio ein mynediad at y farchnad sengl yn ogystal â marchnadoedd eraill. Unwaith eto, byddai hynny’n cael ei wneud yn ôl cyfraith yr UE. Rydym yn awyddus i gael cymaint o fynediad â phosibl, yn gyson â chyfyngu ar ryddid i symud, a phenderfynu pwy sy’n dod i’n gwlad. Nid ydym yn mynd i gael ffin galed, nid ydym yn mynd i fod eisiau archwilio pob lori sy’n dod ar draws y farchnad Wyddelig, nid ydym yn ceisio atal pobl o’r UE sy’n ymweld â’r DU; rydym yn ceisio’u hatal rhag gweithio yn y DU ar sail hollol ddilyffethair i ostwng cyflogau pobl ar ben isaf ein marchnad lafur sy’n cystadlu â hwy. Dyna’r hyn y mae ein cynnig yn ei ddweud, a hoffwn pe bai Prif Weinidog Cymru yn dod â rhywfaint o eglurder drwy gefnogi ein cynnig, yn hytrach na chefnogi peth Plaid Cymru, sy’n parhau’r amwysedd a’r ansicrwydd a fu’n nodwedd o safbwyntiau pleidiau eraill yn y Siambr hon. Diolch.