Diolch i’r Llywydd ac i’r Ysgrifennydd Cabinet am ei ddatganiad heddiw, ac i Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid hefyd am y cyfle i weld y trawsgrifiad o’r cyfarfod diweddar a gawsant. Mae yna lawer i’w groesawu yn y fframwaith newydd yma, ond, yn yr amser sydd gen i, rydw i am ffocysu ar dri pheth yn benodol, sef: gweithrediad fformiwla Barnett; y dull i addasu grant bloc Cymru yn unol â datganoli trethi newydd; a’r broses o ddelio gydag unrhyw anghydfod.

Nawr, fel sydd wedi cael ei ddweud, mae yna fecanwaith newydd yn y fframwaith—llawr Barnett o 115 y cant ar gyfer addasiadau i’r grant bloc. Tybed a fyddai’r Ysgrifennydd Cabinet yn gallu sôn ychydig bach mwy—pam dewis y ffigwr yma? Wrth gwrs, fe fyddwn ni’n cofio, yn adroddiad Gerry Holtham, roedd yna amrediad wedi cael ei gynnig o ran gweithio mas anghenion Cymru o 114 y cant i 117 y cant; mae’r ffigwr yma’n nes at waelod yr amrediad yna. Ac, o ystyried, wrth gwrs, ein bod ni’n sôn am fframwaith a fydd yn para am ddegawdau, a all sôn tamaid bach ynglŷn â’r broses o’i adolygu, os ydy sefyllfa Cymru, o ran ein hanghenion ni, yn newid? Wrth gwrs, roedd Gerry Holtham, wrth ddod i’r ffigwr yma, wedi gosod mas y gwahanol ffactorau. Mae’n bosibl—neu mae’n debyg—y bydd y sefyllfa yna’n newid dros amser, felly beth yw’r broses sy’n cael ei rhagweld ar gyfer adolygu, os oes rhaid?

O ran y sefyllfa gyda’r dull o addasu’r grant bloc, mae Canolfan Llywodraethiant Cymru wedi pwyntio mas yr effaith negyddol o ran y sefyllfa gydag SDLT, ac mae hynny’n cael ei adlewyrchu yn y cytundeb rhwng y ddwy Lywodraeth ynglŷn â’r lefel cymaroldeb isel iawn—25 y cant, os rwy’n cofio’n iawn. Mi oedd yna awgrym yn adroddiad y ganolfan llywodraethiant ynglŷn â sut i wella tegwch y sefyllfa yna drwy eithrio, wrth gwrs, y farchnad eiddo yn Llundain a de-ddwyrain Lloegr, sydd yn gwyro’r ffigurau yma. Pam nad oedd y Llywodraeth wedi mynnu bod yr awgrym hwnnw, neu awgrymiadau eraill i ddelio gyda’r math yma o ffactor, wedi’u cynnwys yn y cytundeb? Mi oedd y Llywodraeth wedi bod yn llwyddiannus yn cael consesiynau eraill, felly pam agor ein hunain i bosibiliadau cyllidol negyddol yn sgil y methiant i wneud hynny?