6. 4. Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar Fil Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:10 pm ar 17 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jenny Rathbone Jenny Rathbone Labour 5:10, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Geiriau doeth Dafydd Elis-Thomas. Rwy’n teimlo braidd fod Plaid yn cymryd safbwynt buryddol, yn hyderus yn yr wybodaeth bod eraill yn mynd i wneud y gwaith trwm, a sicrhau bod y mesur deddfwriaethol hwn yn cael ei basio.

Rwy'n falch iawn o ddarllen am y sicrwydd a gafwyd gan Theresa May yn ei haraith heddiw na fydd unrhyw benderfyniad a gymerir ar hyn o bryd gan y gweinyddiaethau datganoledig yn cael eu tynnu oddi wrthynt yn y broses Brexit. Rwy’n teimlo bod hwnnw’n ddatganiad pwysig iawn. Ond dyna ddatganiad arweinydd gwleidyddol heddiw, ac ni allwn wybod am ba mor hir y bydd yr arweinydd gwleidyddol hwnnw yma. Felly, dyna'r rheswm pam rwyf yn teimlo bod angen i ni gefnogi’r Bil amherffaith hwn, oherwydd mae angen i ni fod yn wyliadwrus o ran sicrhau bod y pwerau sydd gan y Cynulliad wedi eu hymgorffori yn y gyfraith fel y gallwn ddechrau'r trafodaethau a’r sgyrsiau am Brexit gan wybod yn iawn bod y pwerau hyn gennym. Credaf mai dyna’r cyd-destun y mae'n rhaid i ni edrych ar y Bil amherffaith hwn ynddo, a dyna'r rheswm pam y byddaf yn ei gefnogi.

Croesawaf yn fawr ddatganoli pwerau cynllunio ynni ar gyfer pob prosiect cynhyrchu hyd at 350 MW, a’r consesiynau a hawliwyd gan ein cydweithwyr yn Nhŷ'r Arglwyddi dros reolaeth llinellau foltedd isel. Ond rwy’n siomedig bod y gwelliannau i ganiatáu i'r Cynulliad ddeddfu ar bob agwedd ar gynhyrchu, trosglwyddo, dosbarthu a chyflenwi trydan a fyddai wedi eithrio ynni niwclear, yn gwbl briodol, ond wedi cynnwys deddfwriaeth i ganiatáu dosbarthu gwifrau preifat yn hytrach na phopeth yn mynd drwy'r grid cenedlaethol—nad yw’r cymalau hynny wedi cael eu caniatáu gan Lywodraeth y DU. Credaf fod dealltwriaeth anghyflawn gan Lywodraeth y DU o sut mae'r byd yn symud ymlaen yn dechnegol. Dangoswyd bod cynhyrchu, dosbarthu a storio ynni datganoledig yn ysgogi arloesedd a menter ar draws cymunedau, fel y cofnodwyd gan yr ymchwiliad ynni craffach yn y pedwerydd Cynulliad.

Mae'r Bil hwn yn ŵy curad, ac yn bendant nid hwn yw’n fframwaith parhaol ar gyfer y setliad datganoli yr oeddem wedi gobeithio amdano. Ond mae'n rhaid i ni dderbyn yr hyn sydd ar y bwrdd. Rwy’n cydnabod ymdrechion rhagorol Eluned Morgan a Dafydd Elis-Thomas, ac eraill yn Nhŷ'r Arglwyddi, i wella'r Bil. Nid wyf yn credu—fel y mae eraill wedi dweud, y gallwn ruthro o flaen pobl Cymru, ond yn yr un modd, yn anffodus, ni allwn ruthro o flaen barn ystyriol yr aelodau o'r blaid Dorïaidd, ac yn wir rai o'r cydweithwyr yn fy mhlaid fy hun, sydd eto i ddeall yn llawn bwysigrwydd datganoli.

Nid wyf yn credu bod Bil Cymru yn addas i’r unfed ganrif ar hugain, yn enwedig o ran ynni a'r amgylchedd, gyda'r dechnoleg yn symud mor gyflym â'r heriau newid hinsawdd sy'n ein hwynebu. Nid wyf yn credu ei fod yn rhoi digon o bwerau i ni. Dim ond y foronen sydd gennym o ran arbed ynni; nid oes gennym y ffon sydd ei hangen i fynd gyda hi. Mae'n siomedig nad ydym hyd yn oed yn cael y pwerau sydd ganddynt yn yr Alban ar y materion hyn. Ond, ni allwn ond gwthio ymlaen mor gyflym ag y bydd y bobl yn ein galluogi i wneud, ac rwy’n croesawu'n fawr y consesiynau sydd yno—ac nad yw, yn ôl a ddeallaf, y sianel ar gyfer myfyrio ar y pwerau ynni sy’n cael eu datganoli i ni ar hyn o bryd wedi cael ei chau. Rwy'n deall y bydd cyfle am ddeialog rhwng y ddwy Lywodraeth, a byddwn yn ddiolchgar pe gallai'r Prif Weinidog ddweud ychydig mwy am hynny wrth grynhoi.