Rwy’n croesawu datganiad y Cwnsler Cyffredinol, yn enwedig y paragraff lle mae'n sôn am barchu pobl yn y cyd-destun hwn ac am 'ddadl lawn ac agored' yn digwydd yn y Senedd ar y materion hyn, fel pe nad ydym eisoes wedi trafod yr holl faterion hyn hyd at syrffed. Serch hynny, a wnaiff ef gadarnhau, felly, fod parch tuag at y bobl yn y cyd-destun hwn yn golygu y dylem barchu canlyniad y refferendwm, sef gadael yr Undeb Ewropeaidd? Os felly, gan mai sbardun yn unig yw erthygl 50 ar gyfer cyflawni'r canlyniad y mae’r bobl wedi dweud eu bod ei eisiau, dylem wneud popeth yn ein gallu i hwyluso’r penderfyniad y mae’r bobl wedi ei wneud. Os felly, rwy’n ei chael hi’n anodd gweld beth oedd pwynt y frwydr gyfreithiol anferth hon yn y lle cyntaf.

Mae hyd y dramatis personae o gyfreithwyr nodedig ar ddechrau'r dyfarniad yn dangos bod bron hanner y bar wedi cymryd rhan yn yr achos hwn, un ffordd neu'r llall. Beth oedd pwynt hyn i gyd os yw’r penderfyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd wedi’i sbarduno gan erthygl 50 eisoes wedi'i wneud ac mae dadl yn y Senedd yn sêl bendith yn unig ar gyfer hynny? Pan atebodd Mark Isherwood funud yn ôl, roedd yn ymddangos fel pe bai’n nodweddu arfer yr uchelfraint frenhinol fel gweithred o ormes, fel pe byddai Siarl y Cyntaf yn dal ar yr orsedd. Onid yw'n derbyn bod gwahaniaeth ansoddol rhwng ymdrechion y Brenin yn yr ail ganrif ar bymtheg i osod trethi ar y bobl heb gydsyniad seneddol —ei fod yn ansoddol yn eithaf gwahanol i benderfyniad yn dilyn refferendwm ymhlith pobl Prydain, y mae Llywodraeth y dydd yn ceisio ei hwyluso? Y defnydd o'r uchelfraint yn yr achos hwn yw peidio â rhwystro democratiaeth ond mewn gwirionedd ei wella—dod ag ef i rym.

Rwyf hefyd yn credu bod y datganiad y mae’r Cwnsler Cyffredinol wedi’i wneud ar effaith y dyfarniad hwn efallai ychydig yn rhyddfrydol, oherwydd os ydych yn darllen y dyfarniad—rydym i gyd wedi cael amser byr iawn i wneud hynny—ym mharagraff 86, mae Arglwydd Neuberger yn dweud:

Ni ellir arfer yr uchelfraint Frenhinol i wneud a dadwneud cytuniadau, sy'n gweithredu yn gyfan gwbl ar y lefel ryngwladol, mewn cysylltiad â'r Cytuniadau UE, o leiaf yn absenoldeb cosb ddomestig ar ffurf statudol briodol.

Felly, mae’r dyfarniad hwn yn gymwys i'r cytuniadau UE. Nid yw o reidrwydd yn gymwys i unrhyw gytuniadau eraill neu unrhyw weithred arall o'r uchelfraint sy'n effeithio ar ein cysylltiadau â gwledydd eraill yn y byd.  Oherwydd bod system gyfreithiol yr Undeb Ewropeaidd yn un unigryw, yn yr ystyr ei bod yn creu deddfwriaeth sy'n gymwys yn uniongyrchol i'r wlad hon ac i bob unigolyn, ac yn rhoi hawliau i bobl y tu hwnt i'r cyd-destun seneddol y mae’r barnwyr yn yr achos hwn wedi gwneud y penderfyniad y maent wedi ei wneud. Ac mae'n bosibl felly na fydd, fel y dywed y Cwnsler Cyffredinol, y pŵer uchelfreiniol mewn achosion cyfansoddiadol yn cael ei gyfyngu o ganlyniad i'r penderfyniad hwn.

O ran y penderfyniad penodol yn yr achos hwn, a fydd hefyd yn derbyn y gallai gadael yr Undeb Ewropeaidd, fel y dywedodd y barnwyr ym mharagraff 130, mewn gwirionedd, gryfhau pwerau’r Cynulliad hwn? Felly, ymhell o fod yn fygythiad i bwerau'r Cynulliad hwn a Llywodraeth Cymru, yn wir mae'n gyfle y dylem ei groesawu â breichiau agored.  Mae Arglwydd Neuberger yn dweud:

Bydd cael gwared ar gyfyngiadau’r UE ar dynnu'n ôl o Gytuniadau’r UE yn newid cymhwysedd y sefydliadau datganoledig oni fydd cyfyngiadau deddfwriaethol newydd yn cael eu cyflwyno. Yn absenoldeb cyfyngiadau newydd o'r fath, bydd tynnu'n ôl o’r UE yn gwella’r cymhwysedd datganoledig.

Oni ddylem ni i gyd groesawu hynny gyda breichiau agored? Ac rwy’n derbyn yn llwyr yr hyn a ddywedodd y Cwnsler Cyffredinol am y Llywodraeth yn San Steffan yn peidio â chipio pwerau oddi wrth y Cynulliad hwn. Ac yn hynny o beth bydd ganddo, yn fy marn i, gefnogaeth unfrydol holl Aelodau'r Cynulliad hwn. Yn sicr ni all fod yn wir, o ganlyniad i ddatganoli pwerau o Frwsel i'r Deyrnas Unedig, y byddem yn gweld datganoli pwerau o San Steffan i Gaerdydd yn cael ei leihau. Felly, bydd yn cael cefnogaeth lawn fy mhlaid i—bydd ei Lywodraeth yn cael cefnogaeth lawn fy mhlaid i— mewn unrhyw beth sydd angen ei wneud er mwyn gwneud hynny'n gwbl eglur.