5. 3. Datganiad: Diwygio Llywodraeth Leol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:37 pm ar 31 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 3:37, 31 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am ei gyfraniad, ac am y rhannau hynny o'r Papur Gwyn y mae wedi eu cymeradwyo. Gadewch imi sôn am y pwynt olaf yn gyntaf, mewn gwirionedd, sef, nid wyf yn credu ei bod yn bosibl gwneud dim byd heblaw ymarfer ymagwedd gyson tuag at y ffordd yr ydym yn dyrannu cyfrifoldebau. Os yw'n iawn i gynghorau allu penderfynu ar ba un a hoffent gael strwythur pwyllgor ynteu strwythur cabinet, os yw'n iawn caniatáu i gynghorau benderfynu ar ba un a ydynt eisiau cael eu hethol en bloc, neu ar sail traean, traean, traean, y bydd y Papur Gwyn hwn yn ei ganiatáu, yna mae'n iawn caniatáu i gynghorau lleol eu hunain wneud y penderfyniad am y math o etholiad sy'n gweddu orau iddyn nhw. Mae'n thema gyson drwy'r Papur Gwyn i gyd, a hoffwn gynnal y cysondeb hwnnw.

Rwy’n cytuno â'r hyn a ddywedodd Mr Bennett ynglŷn â bod y papur yn golygu gwaith cydbwyso; mae gwahanol densiynau ynddo. Hoffwn wneud yn siŵr ein bod yn atgyfnerthu'r cyswllt ystyrlon hwnnw rhwng cynghorau lleol, cynghorwyr, a'r poblogaethau sy'n eu hethol. Ond, eto, mae'r Papur Gwyn yn awgrymu, er ei bod yn rhwymedigaeth ar y cynghorwyr hynny i ddangos bod ganddyn nhw berthynas barhaus â’r bobl sydd wedi eu hethol, mae'n awgrymu bod amrywiaeth o wahanol ffyrdd y gallai cynghorydd ddangos ei fod yn cyflawni’r rhwymedigaeth honno, ac y gallai’r ffordd y gallech wneud hynny mewn rhan boblog o ganol dinas Caerdydd fod yn wahanol iawn i’r ffordd y byddech yn ei dewis pe byddech yn gynghorydd mewn rhan wledig o Bowys neu Geredigion.

Nid yw’r syniad o gynllunio drwy refferenda yn apelio ataf, ond mae adran bwysig o’r Papur Gwyn ym mhennod 2 yn ymwneud â rhai materion cynllunio cymhleth ac ymgynghoriad yw hwn, felly os oes gan Aelodau safbwyntiau gwahanol ac os ydynt yn meddwl y gallai'r system weithio'n well mewn ffyrdd eraill, yna, wrth gwrs, rwy’n gobeithio'n fawr y gwnânt gymryd rhan yn yr ymgynghoriad a chaniatáu inni archwilio’r safbwyntiau hynny ymhellach.