Yn gyntaf, a gaf i groesawu'r datganiad a'r rhan fwyaf o'r cynigion? Am y 25 mlynedd diwethaf rwyf wedi gweld cynigion i newid llywodraeth leol yn seiliedig ar sicrwydd anwybodaeth. Mae hyn yn newid oddi wrth hynny ac mae i'w groesawu'n fawr. Mae hwn yn gymaint gwell nag unrhyw un o'r cynigion blaenorol; mae rhai o’r rheini wedi’i gweithredu ond nid yw’r rhan fwyaf ohonynt.

Yn gyntaf, a gaf i groesawu'r pŵer cymhwysedd cyffredinol arfaethedig, rhywbeth y mae llywodraeth leol wedi bod yn gofyn amdano ers degawdau? Yn ail, a gaf i groesawu defnyddio'r dinas-ranbarthau fel olion traed llywodraeth leol? Mae'n ymddangos, bob tro y cynigir cynnig newydd ar gyfer cydweithio mewn ardal, bod ardal newydd yn cael ei chreu, ac nid yw hynny’n achosi dim ond dryswch. Felly, rwy’n credu, i ateb efallai yr hyn a ddywedodd Siân Gwenllian, y gallai hyn fod yn well na'r system bresennol. Rwy’n byw yn Abertawe, yn lle a elwir yn ardal Janus, oherwydd rydym naill ai'n edrych i’r dwyrain neu'r gorllewin gan ddibynnu ar ba wasanaeth ydyw, ac nid yw'n gwneud unrhyw synnwyr o gwbl i mi nac i’r rhan fwyaf o’m hetholwyr.

Os yw’r dinas-ranbarthau’n mynd i olygu unrhyw beth, mae'n rhaid iddyn nhw fod yn sail ar gyfer darparu gwasanaethau. Fel arall, cânt eu gweld fel dim ond lluniadau artiffisial ar gyfer datblygu economaidd. Bydd rhannu gwasanaethau cefn swyddfa yn amlwg yn arbed arian—yr hyn y mae rhai pobl yn ei alw’n 'no-brainer'—ond bydd yn golygu y bydd rhai swyddi cyflog uchel yn symud o un ardal i'r llall, a gallai hynny olygu symud swyddi cyflog uchel allan o rai o'n cymunedau tlotaf. Felly ceir manteision o ran arbed arian, ond nid dyna yw popeth, nage? Mater o gefnogi rhai o'n cymunedau tlotaf yw hwn.

Mae gennyf dri chwestiwn i Ysgrifennydd y Cabinet. Y cwestiwn cyntaf yw: er fy mod yn teimlo nad yw STV, neu 'dyfalwch faint o seddau y gallwch eu hennill, ond gyda seddau i bawb', yn system etholiadol addas, rwy'n siŵr y bydd pobl eraill yn anghytuno â mi; a fydd Ysgrifennydd y Cabinet yn cynnwys system uwchfwyafrif, hynny yw, bod yn rhaid i ddwy ran o dair o gyngor ei gefnogi cyn y gellir gwneud newid?

Ail gwestiwn: fel yr wyf wedi’i ddadlau o'r blaen, mae’n siŵr y byddai rhai yn dweud yn ddiddiwedd, bod rhai gwasanaethau sy'n cael eu darparu orau ar lefel leol a’r rhai sy'n elwa ar fod yn sefydliadau mawr—rwy’n meddwl bod addysg a gwasanaethau cymdeithasol yn ddau sy’n dod i'r meddwl ar unwaith, fel dau wasanaeth mawr cynghorau sir; ond nid dim ond y rheini, mae safonau masnach, eto, yn wasanaeth arall sy’n elwa ar fod yn fawr—ond a fydd Ysgrifennydd y Cabinet yn caniatáu i gynghorau benderfynu ar faint ac aelodaeth y byrddau ar y cyd hyn?

Yn drydydd, er bod y rhan fwyaf y tu allan i'w gylch gwaith, a fydd Ysgrifennydd y Cabinet yn gweithio gydag aelodau eraill o’r Llywodraeth i weithio tuag at symud yr holl wasanaethau cyhoeddus a ariennir gan Lywodraeth Cymru oddi mewn i ôl troed y ddinas-ranbarth?