Nid wyf yn dymuno ailddatgan yr hyn mae Dai Lloyd, Cadeirydd y pwyllgor, wedi’i ddweud yn barod, ond rwyf yn sicr am iddo gael ei gofnodi fy mod i yn sicr yn cyd-fynd â’r sylwadau glywsom ni yn fanna ac yn cytuno efo casgliadau’r adroddiad yma. Wrth gwrs bod yna ofynion gwahanol yn codi yn ystod y gaeaf, yn enwedig, fel y clywsom ni yn ystod ein hymchwiliad ni, o ran y mathau o broblemau iechyd sy’n codi efo’r henoed ac efo plant hefyd. Ond beth wnaeth fy nharo i, rwy’n meddwl, mwy na dim byd yn ystod yr ymchwiliad ac yng nghanfyddiadau’r adroddiad ydy’r graddau mae pwysau’r gaeaf yn bwysau sydd ddim yn cael eu hachosi gan ffactorau sydd y tu hwnt i reolaeth Llywodraeth, fel y tywydd ac oerfel, ond mai pwysau sy’n cael eu hachosi gan ffactorau a ddylai fod o fewn rheolaeth y Llywodraeth sy’n achosi’r problemau rydym yn eu gweld o fewn y gwasanaeth. Rydym yn gwybod, onid ydym, pa mor bwysig ydy brechiad y ffliw, er enghraifft, ac rydym yn gwybod y dylai staff ar y rheng flaen o fewn iechyd gael y brechiad hwnnw. Nid yw’n gostus i sicrhau bod staff yn ei gael o. Ond mi dderbyniom ni dystiolaeth glir yn awgrymu nad yw staff yn ein hysbytai ni ddim yn derbyn y brechiad yna. Dyma’r math o beth ddylai fod yn gymharol sylfaenol.

Mi glywsom ni hefyd nad yw paratoadau o fewn y sector gofal cymdeithasol ar gyfer y gaeaf ddim mor fanwl ag y dylen nhw fod. Rwy’n gwybod bod y meinciau yma yn aml yn cyfeirio’n feirniadol at Lywodraeth San Steffan am fethu, yng nghyd-destun Lloegr, â sylweddoli gwerth gofal cymdeithasol o fewn y gwasanaeth iechyd a gofal cymdeithasol yn gyfan. Ond yn fan hyn, rwy’n meddwl bod gennym enghraifft o Lywodraeth Cymru hefyd yn gwneud camgymeriad tebyg o gynllunio—ie, fel sydd ei angen ar gyfer y gwasanaeth iechyd, yr NHS—ond yn methu ar yr un pryd â rhoi'r sylw ddylai gael ei roi i’r system ofal yn ehangach. Mae’r dystiolaeth y clywsom ni fel pwyllgor yn sicr yn atgyfnerthu, yn ein barn ni, y teimlad bod yna argyfwng yn wynebu gofal cymdeithasol, ac mi fyddwn ni yn rhoi ffocws i hynny yn nadl Plaid Cymru yn ddiweddarach y prynhawn yma.

Mi wna i roi sylw yn sydyn i faint o wlâu yn ein hysbytai ni sy’n cael eu defnyddio ar unrhyw adeg. Dros y ddau ddegawd diwethaf, mae yna ostyngiad wedi bod yn nifer y gwlâu sydd ar gael o fewn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru, a hynny, rwy’n meddwl, wedi cael ei yrru gan ideoleg, yn fwy na chyllid, mewn difri. Ond mi welsom ni fel pwyllgor dystiolaeth bod y diffyg gwlâu wedi cyrraedd at bwynt rŵan sy’n achosi problem o fewn y gwasanaeth iechyd. Rŷm ni’n gwybod na ddylai ‘occupancy’ fod mwy nag 85 y cant neu mae hynny’n achosi problemau o ran hyblygrwydd o fewn y system. Mae sawl un wedi awgrymu wrthyf fi bod y rheini sy’n gwrthod gweld y cysylltiad yna efo pwysigrwydd peidio â mynd dros yr 85 y cant—bod y bobl yna hefyd yn rhai sydd wedi cefnogi symudiad ideolegol tuag at leihau nifer y gwlâu o fewn y gwasanaeth iechyd. Mae’n rhaid inni, rwy’n meddwl, gychwyn ar raglen o sicrhau bod gennym ni’r gwlâu ar gael, ac mi wnawn ni roi sylw i hynny hefyd yn ein dadl ni y prynhawn yma.

Ond, fel rwy’n dweud, rwy’n meddwl mai’r wers fwyaf y gallwn ni ei chymryd o’n hymchwiliad ni fel pwyllgor ydy bod y gwasanaeth iechyd yn wynebu pwysau drwy’r flwyddyn, a bod y pwysau a’r hyn sy’n digwydd o fewn y maes iechyd yn y gaeaf—yr anghenion ychwanegol gan blant a phobl hŷn—yn rhywbeth yr ydym ni’n gwybod sy’n mynd i ddigwydd y flwyddyn nesaf hefyd, ac mae’n mynd i ddigwydd y flwyddyn wedyn. Felly, mi ddylem ni fod yn gallu paratoi mwy, yn enwedig o ystyried y newidiadau yn ein poblogaeth ni a’r cynnydd mewn salwch cronig ac ati. Felly, rŷm ni’n gwybod beth ydy’r pwysau, rŷm ni’n gwybod hynny ymlaen llaw, ac, yn syml iawn, mi ddylem ni fod yn gwneud mwy am y peth.