Part of the debate – Senedd Cymru am 2:54 pm ar 15 Chwefror 2017.
Eitem 4, felly, yw datganiad gan Gadeirydd y Pwyllgor Diwylliant, y Gymraeg a Chyfathrebu, ‘Y Darlun Mawr, Safbwyntiau cychwynnol ar ddarlledu yng Nghymru’, a galwaf ar y Cadeirydd, Bethan Jenkins.
Thank you. On 1 February, the Culture, Welsh Language and Communications Committee published its report, ‘The Big Picture’, setting out our initial views on broadcasting in Wales.In September last year, in my first statement to Plenary as Chair of the committee, I said that the committee would be dedicated to holding broadcasters and other media to account. It would be a committee that would ensure that the public is properly served by broadcasters, and a committee that would ensure that broadcasters would be publicly accountable for their responsibilities and commitments to Wales.
Since then, we have spent time familiarising ourselves with the issues of significance and the background. We have taken oral evidence from the BBC, ITV, S4C and Ofcom, and from the BBC director general, Lord Tony Hall. We have also made a number of visits.We have made clear that we intend to look at all aspects of broadcasting and the media over the course of this Assembly. It’s to be noted, for example, that some commentators have mentioned that we were digital light in our analysis of the media in Wales. We are happy to consider this and other issues as part of future inquiries. We have already started an inquiry into the remit, funding and accountability of S4C that we hope will be influential in the UK Government’s review of the channel, which is set to take place later this year.
Rydym hefyd yn bwriadu edrych yn fwy manwl ar y cyfryngau lleol a newyddiaduraeth newyddion lleol, ar radio masnachol, ac ar y portread o Gymru ar rwydweithiau darlledu’r DU. Mae adroddiad ‘Y Darlun Mawr’ yn nodi ein barn ar y prif themâu sydd wedi codi o’n gwaith cychwynnol yn y maes hwn. Fel y mae’r teitl yn ei awgrymu, ni fwriedir iddo fod yn ddadansoddiad manwl o bob mater sy’n peri pryder, ond yn hytrach, yn sylfaen ar gyfer y gwaith mwy penodol y bwriadwn ei wneud yn y dyfodol. Serch hynny, mae’n gwneud rhai argymhellion pwysig ac yn tynnu sylw at nifer o bryderon. Byddaf yn hapus i ateb cwestiynau’r Aelodau ar unrhyw un o’r materion yn yr adroddiad yn yr amser sydd ar gael. Hoffwn dynnu sylw at nifer ohonynt—nifer o’r argymhellion—y credaf eu bod yn arbennig o bwysig.
Y portread o Gymru—y BBC: yn gyntaf oll, ac yn bwysicaf efallai, mae cyfarwyddwr cyffredinol y BBC wedi gwneud ymrwymiad cadarn y bydd BBC Cymru Wales yn derbyn cyllid ychwanegol ar gyfer darlledu yn Saesneg yng Nghymru. Hyd yn hyn, nid yw’r Arglwydd Hall wedi rhoi ffigur ar faint o arian ychwanegol y dylid ei gael. Rydym ni wedi gwneud hynny. Rydym wedi argymell y dylid darparu £30 miliwn yn ychwanegol bob blwyddyn ar gyfer dramâu Saesneg a darlledu am Gymru. Nid yw hwn yn argymhelliad newydd. Mae Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol y Cynulliad blaenorol, a grŵp polisi cyfryngau y Sefydliad Materion Cymreig wedi gwneud argymhellion tebyg o’r blaen. Gallai cyllid o’r fath ganiatáu i’r allbwn ddyblu a rhoi cyfle i’r BBC gynhyrchu mwy o raglenni o ansawdd sy’n ennill eu lle ar rwydwaith y BBC. Bydd yr Arglwydd Hall yn ymddangos gerbron y pwyllgor ym mis Mawrth, ac rydym yn disgwyl iddo gyhoeddi cyllid ychwanegol sylweddol bryd hynny ar gyfer darlledu Saesneg yng Nghymru, a byddwn yn defnyddio’r ffigur o £30 miliwn fel meincnod ar gyfer barnu i ba raddau y mae’n rhoi ystyriaeth ddifrifol i hyn.
Y portread o Gymru—ITV: os yw Cymru i gael ei chynrychioli’n ddigonol ar rwydweithiau darlledu, ni allwn ddisgwyl i’r BBC ysgwyddo’r cyfrifoldeb i gyd. Mae angen i ddarlledwyr gwasanaeth cyhoeddus eraill wneud eu rhan hefyd, yn enwedig ITV Cymru Wales. Byddai’n annheg peidio â chydnabod eu llwyddiant yn ddiweddar, er yn gyfyngedig, i sicrhau comisiynau rhwydwaith. Ond y ffaith amdani yw nad yw’r dull a ddefnyddir gan ITV Cymru Wales, ac ITV yn gyffredinol, wedi arwain at sicrhau bod lleisiau o Gymru yn cael eu cynrychioli’n ddigonol ar rwydwaith ITV. Mae dull y sianel o gomisiynu wedi methu cyfleu cyfoeth cymunedau Cymru, a cheir agweddau sylweddol ar fywyd Cymru na chânt eu portreadu naill ai ar rwydwaith ITV nac ar ITV Cymru Wales. Rydym wedi argymell y dylai ITV Studios fabwysiadu dull mwy rhagweithiol o ddatblygu rhaglenni i’w darlledu ar rwydwaith ITV, gan gynnwys gosod nodau penodol ar gyfer datblygu cynnyrch rhwydwaith ar Gymru sy’n adlewyrchu bywyd yng Nghymru.
Er na fyddwn o reidrwydd yn disgwyl i holl argymhellion y pwyllgor gael eu derbyn heb sylw gan y rhai yr effeithiant arnynt, roeddwn i ac aelodau eraill y pwyllgor, wedi ein rhyfeddu gan ymateb cyhoeddus amddiffynnol iawn ITV i’r argymhelliad penodol hwn, nid yn unig yn eu hymateb corfforaethol, ond yn eu dadansoddiad i’r wasg, hefyd. Er bod yn rhaid iddo ystyried realiti masnachol, erys y ffaith fod ITV Wales yn ddarlledwr gwasanaeth cyhoeddus gyda chyfrifoldeb i adlewyrchu’r gymuned y mae’n ei gwasanaethu. Felly, rwy’n falch o glywed bod ITV wedi dweud eu bod yn bwriadu parhau i ymgysylltu’n adeiladol â gwaith pwysig y pwyllgor, ond mae’n rhaid i mi ddweud nad oeddwn yn ystyried eu hymateb i’r argymhelliad hwn yn arbennig o adeiladol.
S4C funding: we are deeply concerned at the severe impact of repeated cuts to S4C’s budget, which has been cut by 36 per cent in real terms since 2010. It will suffer further real-terms cuts of around 10 per cent in the period leading up to 2021, despite an ‘element of stability’ provided by licence fee funding remaining constant. This has had a marked impact on what S4C is able to do. For instance, 57 per cent of programmes are now repeats compared to just 20 per cent when the channel was launched. This is clearly far too high and is a matter of very considerable concern to us as a committee.
I mentioned earlier that the committee has already started an inquiry into the remit, funding and accountability of S4C, leading in to the UK Government’s review of the channel later this year. We need to consider the future of S4C in the round, but only after the UK Government review, and not before that. Any cut to S4C’s budget before a review would be far from acceptable in our eyes.
Scrutiny of local democracy—BBC proposals: shortly after our report was published, the BBC announced plans to help improve the scrutiny of local democracy in the UK by embedding journalists in local media organisations. This will mean 11 new local journalists—one for every two local authorities in Wales. Any move to help improve the scrutiny of local democracy is obviously to be welcomed. However, the committee was concerned that an unintended consequence of this approach could be a further reduction in the number of reporters in newsrooms across Wales.
We genuinely need to see more detail on this proposal, to decide whether it has addressed the concerns that we have raised. We suggested instead a wire-type service—a more specific service—that could be provided to local media organisations, in matters where local reporting has declined, such as in court and councils.
Mae ein hadroddiad yn cynnwys ystod eang o faterion eraill, megis torri i newyddion Cymru ar radio rhwydwaith y BBC, craffu ar benodiad aelod bwrdd newydd y BBC dros Gymru, amlygrwydd S4C ar y rhestr raglenni electronig, atebolrwydd darlledwyr i’r Cynulliad Cenedlaethol a sut y gall Channel 4 wella ei phortread. Rwy’n gobeithio gallu cymryd cwestiynau gan y rhai yn y Siambr heddiw, ac wrth gwrs, rydym yn aros am ymateb gan y Llywodraeth ac yn gobeithio gallu cyflwyno dadl yn y dyfodol ar y maes penodol hwn, o ystyried bod gennym bwyllgor sydd wedi ymrwymo i edrych ar gyfathrebu yma yng Nghymru, ac yn awyddus i gadw’r ffocws cryf ar yr hyn y mae darlledwyr a’r diwydiant yn ei wneud yma yng Nghymru.