Part of the debate – Senedd Cymru am 3:07 pm ar 15 Chwefror 2017.
A gaf fi longyfarch fy Nghadeirydd ar ei datganiad ac yn wir, yn fwy eang ar ddifrifoldeb, hiwmor a natur anymwthgar ei dull o gadeirio? Mae’n fodel o Gadeirydd pwyllgor, os caf ddweud. Rwy’n sylweddoli y gallai ei chanmol yn y Siambr ym mhresenoldeb arweinydd ei phlaid arwain at rai problemau mewnol iddi ym Mhlaid Cymru. Yn sicr, rwy’n gobeithio na wnaiff hynny. Ond mae fy nghanmoliaeth yn ddiffuant iawn.
Rwyf am gyfeirio at yr hyn y mae’r adroddiad yn ei ddweud am S4C. Yn benodol, ym mharagraff 37, rydym yn cyfeirio at y ffaith fod gan yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ddiwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon yn Llywodraeth y DU ddyletswydd statudol i sicrhau bod gan S4C ddigon o arian i gyflawni ei gylch gwaith fel darlledwr gwasanaeth cyhoeddus. Yn wyneb y toriadau y cyfeiriwyd atynt yn y datganiad a’r hyn y mae’r adroddiad hefyd yn dweud am y ffordd y mae S4C wedi gorfod torri’n ôl ar ei raglennu, a’r buddsoddiad mewn rhaglenni plant yn benodol a diffyg cynnyrch drama gwreiddiol am nifer o fisoedd y flwyddyn, tybed mewn gwirionedd a yw’r Ysgrifennydd Gwladol dros Ddiwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon yn torri dyletswydd statudol yn yr achos hwn. Yn bendant, rwy’n cytuno â’r adroddiad pan ddywed y byddai’n hollol anghywir i gael unrhyw doriadau pellach i gyllideb S4C tra cynhelir adolygiad ar y dyfodol. Mae S4C yn sefydliad main iawn. Maent wedi torri eu staff o 220 i lai na 130; mae eu gorbenion mewnol cyffredinol oddeutu 4 y cant o’i gymharu â chyfartaledd o tua 11 y cant neu 12 y cant yn y sector cyhoeddus. Felly, rwy’n meddwl bod S4C, mewn gwirionedd, yn llwyddiant mawr iawn ar adnoddau sy’n hynod o brin. Felly, y cwestiwn sydd gennyf i’r Cadeirydd yw a oes gennym achos hyd yn oed yn gryfach yn gyfreithiol nag sydd yna’n foesol i fynnu mwy o arian i S4C, o ystyried pwysigrwydd hyn o reidrwydd er mwyn cyflawni amcan y Llywodraeth o 1 filiwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050 a’n dyhead yn y pen draw i gael cenedl gwbl ddwyieithog.