Diolch yn fawr iawn i chi am eich datganiad y prynhawn yma, Ysgrifennydd y Cabinet, ac mae llawer i’w ganmol, neu yn haeddu ei ganmol yn yr adroddiad gan Ymddiriedolaeth Gwasanaethau Ambiwlans Cymru. Fel chi, hoffwn innau ganmol yn arbennig y parafeddygon sydd wedi cymryd camau enfawr ymlaen o ran cyflawni a bod yn alluog i roi gofal amserol. Rwy’n credu eu bod yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i ganlyniadau cleifion, ac nid oes gen i unrhyw ddadl o gwbl gyda’r haeriadau a wnewch i’r cyfeiriad hwnnw.

Mae gen i dri maes allweddol o ymholiad yr hoffwn fynd drwyddyn nhw gyda chi. Mae'r cyntaf yn ymwneud â chynyddu’r adnoddau i'r gwasanaeth ambiwlans. Mae cryn lawer o drafod gan y staff wedi bod o fewn yr adroddiad, yn yr adroddiad ei hun, ac yn y trafodaethau yr ydych wedi'u hwyluso, yn garedig iawn, â gwasanaeth ambiwlans Cymru ddim ond ychydig wythnosau yn ôl am brinder yn nifer y clinigwyr, naill ai mewn canolfan neu o fewn eu harbenigeddau penodol mewn ysbyty, a fydd yn galluogi cleifion sydd wedi cael eu cludo gan barafeddygon at ddrws priodol yr ysbyty i gael eu prosesu yn gyflymach ac yn fwy trylwyr, a bod rhai pryderon gwirioneddol gan y staff eu bod yn teimlo fod yna rwystr yno—. Ac fe hoffwn i wybod eich barn chi am yr hyn yr ydych yn credu y gallwn ni ei wneud i wella, neu y byddwch chi yn ei wneud i wella, ac ychwanegu at yr adnoddau yn y gwasanaeth ambiwlans, ac felly ar ôl i’r parafeddygon anhygoel yma eu cludo at y drws, eu bod drwy'r drws ac yn y lle iawn, ar yr amser iawn, ac yn cael eu trin yn dda. Mae staff hefyd wedi mynegi pryderon bod angen mwy o hyfforddiant arnynt, ac rwy’n meddwl tybed faint o'r pecyn ariannu diweddar ar gyfer hyfforddi staff meddygol y byddwch yn ei ddyrannu i'r grŵp staff penodol hwn er mwyn gwella a rhoi dwysedd ychwanegol i’r gwasanaeth ambiwlans.

Yr ail faes yr hoffwn eich holi chi amdano yw’r galwadau oren ac amseroedd aros. Mae'r adroddiad wedi tynnu sylw at bryder bod y grŵp categori oren yn llawer rhy fawr, ac nad yw’n gwahaniaethu digon. Mae’r staff eu hunain yn dweud bod hon yn broblem wirioneddol, oherwydd, wrth gwrs, ddim ond ychydig o alwadau sydd erbyn hyn yn cael eu rhoi yn y categori coch. A hoffwn ddarllen un dyfyniad byr gan aelod o staff, sy'n dweud:

Nid yw targedau ymateb oren yn cael eu bodloni oherwydd galw a darpariaeth adnoddau. ac

Rwy'n teimlo bod cymaint o alwadau yn y categori hwn, fel nad yw’r ciw brysbennu yn gweithio'n dda. Er enghraifft, caiff claf strôc sy’n anymwybodol ei gategoreiddio islaw unigolyn sydd yn feddw ​​ac heb fod yn effro.

A byddai gen i ddiddordeb mawr mewn clywed eich barn ar bryderon dilys iawn y mae’r staff yn eu codi am alwadau oren ac amseroedd aros.

Roedd y model blaenorol yn galw am i bron 50 y cant o’r galwadau gael eu categoreiddio fel rhai sy’n berygl bywyd, ac rydym i gyd yn cydnabod mai gwrthgynhyrchiol oedd hynny, o ystyried bod y gyfran wirioneddol o alwadau perygl bywyd yn nes at 10 y cant. Pam felly, Ysgrifennydd y Cabinet, mai dim ond 5 y cant o alwadau sy'n berygl bywyd a osodir gyferbyn â thargedau yng Nghymru, ac a fydd yn fwriad gennych adolygu hynny, wrth i chi symud ymlaen?

Mae pryder gwirioneddol hefyd bod y data ar ganlyniadau i gleifion yn rhai gwan iawn, a tybed beth ellir ei wneud i wella hyn. Pan gawsom ni ein cyfarfod gyda swyddogion Ymddiriedolaeth Gwasanaethau Ambiwlans Cymru, a buom yn trafod pam nad yw cleifion strôc, er enghraifft, yn y categori coch—sydd yn rhywbeth yr ydym ni, y Ceidwadwyr Cymreig, yn credu’n llwyr ynddo—roedd y swyddogion yn siarad am y ffaith eu bod yn eu cludo at y drws mewn pryd. A’r hyn yr oedd angen ei wneud oedd siarad â'r byrddau iechyd, i gael sicrwydd bod y cleifion strôc hynny, wrth y drws, yn cael eu symud drwodd i'r man priodol ar gyfer eu trin yn gywir, pe byddent angen sgan CT, neu ryw fath o driniaeth thrombolytig. Ac eto i gyd, pan wnes geisiadau Deddf Rhyddid Gwybodaeth i’r holl fyrddau iechyd, nid oedd yr un ohonyn nhw—dim un ohonyn nhw—yn gallu ateb gyda'r wybodaeth sy'n dweud bod cleifion strôc yn cael eu symud drwodd mewn modd priodol.

Felly, mae gennym broblem o hyd lle ceir salwch sy'n gofyn am rywfaint o driniaeth benodol o fewn amser penodol, ac, er bod y bwrdd iechyd, oherwydd y ffordd yr ydych wedi rhedeg y system nawr—er nad oes raid i’r gwasanaeth ambiwlans fynd at y claf hwnnw mwyach, a’i gludo at y drws ffrynt o fewn cyfnod byr iawn o amser, y pryder yw fod gormod o amser yn cael ei dreulio gan y gwasanaeth ambiwlans cyn eu bod yn mynd i nôl y claf hwnnw, neu gludo’r claf at y drws. Nid oes unrhyw warant hyd yma y bydd y claf, pan fydd yn cyrraedd drws yr ysbyty, yn derbyn y driniaeth briodol yn yr ysbyty hwnnw. Yn y dyddiau a fu, os oedd rhaid cael y claf i’r ysbyty o fewn wyth munud, neu 10 munud, neu beth bynnag, roeddech yn gwybod wedyn fod gennych rai oriau i chwarae gyda nhw pe byddai problemau adnoddau yn yr ysbyty. Rydym nawr wedi troi hynny wyneb i waered. Ac nid fi sy’n dweud hynny, ond yr adroddiad sy’n tynnu sylw at y peth, a phryderon staff yw hynny ynghylch yr hyn sy'n digwydd i gleifion strôc.

Ac fel yr wyf yn dweud, hoffwn ailadrodd hyn, Ysgrifennydd y Cabinet: pan wnes gais Rhyddid Gwybodaeth i bob un bwrdd iechyd unigol, nid oedd yr un ohonyn nhw’n gallu dweud wrthyf i, gydag unrhyw fesur o ddata, fod ganddyn nhw gleifion strôc sydd yn mynd i mewn trwy eu drws, ac yn cael y driniaeth y mae ei hangen arnynt o fewn yr oriau euraid hynny. Ac rwyf yn cael hynny yn achos pryder mawr, a hoffwn gael ateb da ac eglur pam nad yw pobl sydd wedi cael strôc a thrawiad ar y galon yn y categori coch. Mae yna nifer o gwestiynau eraill, ond rwy’n deall fwy na thebyg fy mod yn cymryd gormod o amser.