Rwy’n siŵr y byddai Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno bod colli’r swyddi hyn—dros ddwy ran o dair o’r swyddi—yn ein ffatri weithgynhyrchu fwyaf ond dwy yn newyddion ofnadwy i’r gweithwyr, y teuluoedd, y cymunedau yr effeithir arnynt, ond hefyd i Gymru gyfan, heddiw ar ein diwrnod cenedlaethol. Cyfeiriodd at y sicrwydd a roddwyd iddo o’r blaen ac a ailadroddwyd, tan 2021. A all ddweud wrthym pryd oedd y tro cyntaf iddo glywed am y cynlluniau i leihau nifer y swyddi hyn yn 2021? A glywodd amdanynt dros nos gyda syndod a siom, fel y gweddill ohonom? A yw’n teimlo ei fod ef a’r gweithlu yn cael eu camarwain mewn unrhyw ffordd gan reolwyr y cwmni? A yw’n fodlon ein bod yn ymgysylltu’n iawn â’r cwmni, ar yr adeg iawn, yn y lle iawn, gyda’r unigolyn iawn?

Ym mis Medi, addawodd y byddai’n ymweld â phencadlys byd-eang y Ford Motor Company yn Detroit. Yn ôl yr hyn a ddeallaf, ni ddigwyddodd yr ymweliad hwnnw. Fis diwethaf, dywedodd,

Os yw hynny’n golygu mynd i Detroit, fe awn i Detroit.

A fydd yn mynd i Detroit, neu a fydd y Prif Weinidog, sydd yn yr Unol Daleithiau ar gyfer Dydd Gŵyl Dewi, yn newid ei gynlluniau teithio ar frys? Gwyddom fod hwn yn gwmni sy’n gwrando ar arweinwyr gwleidyddol pan fyddant yn eu lobïo. Gwelsom hynny, wrth gwrs, pan newidiwyd y cynlluniau ar gyfer y ffatri ym Mecsico, a’i symud i Michigan, o ganlyniad i alwad ffôn o’r Tŷ Gwyn.

Nawr, mae Ford yn gwmni sy’n rhoi pwyslais ar frandiau newydd a thechnolegau newydd, gan gynnwys cerbydau trydan a cheir di-yrrwr. Pa gynnydd penodol y gall adrodd amdano ar werthuso’r rhagolygon ar gyfer y technolegau hyn ym Mhen-y-bont? A all ddweud, yn ei asesiad, fod ein penderfyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd a’r effaith a gafodd hyn ar Ford, wrth i’r gostyngiad yng ngwerth sterling arwain at golledion o $600 miliwn y flwyddyn i’r cwmni yn ôl eu hasesiad eu hunain, wedi bod yn ffactor yn eu cynllun penodedig i dorri swyddi a sicrhau arbedion effeithlonrwydd yn eu hadran Ewropeaidd drwyddi draw?

Ac yn olaf, a gaf fi ddweud, os yw hyn ar yr agenda bellach—colli dwy ran o dair o’r gyflogaeth yn ein ffatri weithgynhyrchu fwyaf ond dwy—a yw’n cytuno y byddai hynny’n argyfwng economaidd yr un mor ddifrifol â’r un y bu’n rhaid inni ei wynebu’n ddiweddar mewn perthynas â dur? Ac a wnaiff Llywodraeth Cymru, felly, ar y cyd â Llywodraeth y DU, undebau, a chynrychiolwyr y sector, alw uwchgynhadledd frys ar ddyfodol y diwydiant modurol yng Nghymru a’r DU?