Rwy’n rhannu rhai o bryderon Bethan Jenkins y gallem fod yn symud tuag at sefyllfa debyg i’r Unol Daleithiau lle y maent, mewn gwirionedd, yn gwario mwy o arian ar garcharu pobl nag y maent yn ei wneud ar eu system addysg, ac am feirniadaeth yw honno o’r gymdeithas. Ond rwy’n deall yn llwyr yr hyn roedd Ysgrifennydd y Cabinet yn ei ddweud am yr angen i gartrefu pobl mewn amodau sy’n cefnogi eu hadsefydliad, yn hytrach nag mewn amodau Fictoraidd nad ydynt yn gwneud hynny. Ond fel rhan o’r cyhoeddiad hwn ddoe, datgelwyd bod Llywodraeth y DU yn adolygu rhai carchardai gyda golwg, rwy’n credu, ar eu gwerthu, ac mae hynny’n cynnwys carchar Caerdydd.

Nawr, mae dau beth yn peri pryder i mi. Un yw ei bod yn bwysig iawn fod pobl, fel rhan o’u hadsefydliad, yn gallu cadw mewn cysylltiad â’u teuluoedd. Cafwyd prawf cadarn fod hynny’n wir. Y llall yw effeithlonrwydd y gwasanaeth carchardai. Mae angen iddo gynnwys agosrwydd y carchardai at y gwasanaeth llys, a dyna, yn amlwg, sy’n cael ei ddarparu yng Nghaerdydd ar hyn o bryd. Felly rwy’n gobeithio y bydd hynny’n cael ei ystyried yn y trafodaethau y byddwch yn eu cael gyda Llywodraeth y DU ar ein hymagwedd tuag at garchardai yn gyffredinol. Yn bersonol, rwy’n gwrthwynebu sefydlu carchar i fenywod yng Nghymru, oherwydd mae hynny’n gwbl groes i argymhellion adroddiad 2007 ar y ffordd yr ydym yn ymdrin â menywod sy’n troseddu, gan fod yr effeithiau ar eu teuluoedd yn gwbl ddinistriol. Ceir achosion prin iawn o fenywod y mae angen iddynt fod mewn carchar, ond eithriadau ydynt yn bendant.