Part of the debate – Senedd Cymru am 2:56 pm ar 22 Mawrth 2017.
Rwy’n meddwl bod yr holl Aelodau wedi tynnu sylw at bwyntiau pwysig heddiw. Mater i’r Weinyddiaeth Gyfiawnder yw’r cais, a byddant yn bwrw ymlaen ag ef. Mae gennym rôl mewn perthynas â chanlyniadau anuniongyrchol adeiladu sefydliad o’r fath yng Nghymru, o ran y pwysau addysgol a mathau eraill o bwysau lleol, ond mae’n cynnig cyfleoedd hefyd ar gyfer cyflogaeth a chaffael cymorth ar gyfer safle’r carchar.
Dylai carchar fod yn ddewis olaf i unrhyw wlad. Mae’r ffaith ein bod yn carcharu pobl yn feirniadaeth o’r unigolion hynny, ond o gymunedau yn ogystal, ac mae’n rhaid inni fynd i lygad y ffynnon ar hyn. Mewn gwirionedd, y lle olaf y byddwn am roi neb yw mewn carchar, a dyna pam y mae ein rhaglen yma yn mynd i’r afael â phroblemau yn llawer agosach at y gwraidd, gan weithio gyda David Melding ar fater plant sy’n derbyn gofal a gofalu am y materion addysgol sy’n ymwneud â phrofiadau niweidiol yn ystod plentyndod. Oherwydd mae llawer o’r bobl sy’n cael eu carcharu, os edrychwch ar eu proffil, wedi cael profiadau yn ystod plentyndod na fyddai neb ohonom eu heisiau yn ein gorffennol. Mae’n rhaid i ni newid hynny. Dyna pam mai’r tamaid olaf yw hyn. Gadewch i ni obeithio y gallwn gael carchar nad yw ond yn hanner llawn, gan y byddai hynny’n iawn gennyf fi. Y ffaith amdani yw ein bod angen cyfleusterau modern gyda chanolfannau adsefydlu a all sicrhau canlyniad gwell i bobl. Rwy’n credu bod rhaid i ni roi hyder i gymunedau fel y rhai y mae’r Aelodau wedi sôn amdanynt yn y Siambr heddiw mai’r hyn y mae’r Weinyddiaeth Gyfiawnder yn ei adeiladu yw adeilad sy’n addas a phriodol ar gyfer eu cymuned.