Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:51 pm ar 29 Mawrth 2017.
Wrth gwrs, rwy’n cydnabod her orthopedeg fel arbenigedd yn enwedig yng ngogledd Cymru. Dyna sydd i gyfrif am y nifer fwyaf o bobl sy’n aros yn rhy hir, ac yn aros y tu hwnt i’n safon arferol o ran amseroedd aros yn ardal gogledd Cymru. Rwy’n cydnabod hefyd ein bod yn comisiynu gofal gan ddarparwyr yn Lloegr yn rheolaidd. Yn wir, mae arbenigedd llawdriniaeth ar asgwrn y cefn yn cael ei gomisiynu gan Robert Jones ac Agnes Hunt, ac ar hyn o bryd rydym yn comisiynu lleoedd ychwanegol a thriniaethau ychwanegol dros y ffin hefyd, a’r rheswm am hynny yw bod gennym broblem a bod rhai pobl yn aros yn rhy hir. Gallwn naill ai ddweud ein bod yn barod i fuddsoddi arian yn y presennol i geisio sicrhau ein bod yn lleihau’r niferoedd hynny, neu gallwn ddweud y byddwn yn gwario’r arian hwnnw o fewn y system yn unig. Mae’n fater o gydbwyso, wrth gwrs, a’r hyn y bûm yn hynod o glir yn ei gylch yw bod angen i ni gynnal a gwella lefel y perfformiad yn y presennol, oherwydd nid yw mewn sefyllfa y byddwn i nac unrhyw Aelod arall yn ei ystyried yn dderbyniol. Mae hynny hefyd yn golygu, fodd bynnag, fod yn rhaid i’r bwrdd iechyd, gyda’r gymuned glinigol, feddwl am gynllun ar gyfer y dyfodol.
Mewn gwirionedd, cyfarfûm â thîm orthopedig Ysbyty Glan Clwyd yn ystod fy ymweliad olaf â gogledd Cymru, ychydig wythnosau yn ôl, ac maent hwythau hefyd yn cydnabod bod angen gwella. Mae angen edrych ar draws gogledd Cymru yn ei gyfanrwydd, yn hytrach na bod tri neu bedwar o ganolfannau yn cystadlu â’i gilydd ynglŷn â sut y gallai gwasanaeth newydd edrych, fel nad yw’n ymwneud yn unig â’r pen triniaeth lle y mae pobl yn mynd i gael llawdriniaethau, ond ei fod hefyd yn ymwneud â gofal yn y gymuned—felly, gofal sylfaenol, y gwasanaeth cyhyrysgerbydol. Mae’n rhaid i ni edrych ar y darlun cyfan. Rwy’n disgwyl y bydd cynllun yn dod i’r bwrdd iechyd o fewn mater o wythnosau, yn hytrach na nifer o fisoedd, yn nodi cynigion ar sut y gallai pethau fod yn y dyfodol. Felly, rwyf wedi cyfarfod â llawfeddygon yn y gorffennol, ac rwy’n siŵr y byddaf yn cyfarfod ag aelodau o’r tîm orthopedig yn y dyfodol, ond rwy’n edrych ymlaen at dderbyn y cynllun hwnnw i ddeall beth yw’r amserlenni ar gyfer llwyddiant, a sut beth y gallai ac y dylai llwyddiant fod yn eu barn hwy ar gyfer pobl yng ngogledd Cymru.