<p>Grŵp 1: Mynd i’r Afael â Gordewdra (Gwelliannau 3, 4, 2, 1)</p>

Part of 6. 6. Dadl ar Gyfnod 3 Bil Iechyd y Cyhoedd (Cymru) – Senedd Cymru am 3:46 pm ar 9 Mai 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Conservative 3:46, 9 Mai 2017

(Cyfieithwyd)

Mae’r Ceidwadwyr Cymreig yn bwriadu cefnogi'r holl welliannau yn yr adran hon oherwydd rydym wedi bod yn bryderus iawn nad yw’r Bil iechyd y cyhoedd arfaethedig wedi gwneud fawr i fynd i'r afael â'r mater o ordewdra. Yn y trafodion ar ôl cwestiynau ar ôl datganiad, codir pryderon gan bob plaid ynglŷn â’r achosion o ordewdra yng Nghymru a'r pwysau cyfatebol y mae afiechydon fel diabetes, pwysedd gwaed uchel a chlefyd y galon, sy'n cael eu gwaethygu neu eu hachosi gan ordewdra, yn eu rhoi ar yr unigolyn a'r GIG. Ni ellir gorbwysleisio cost economaidd a dynol gordewdra. Gall bod dros bwysau neu'n ordew arwain at gyflyrau meddygol cronig a difrifol. Dros yr 20 mlynedd nesaf, gallai lefelau cynyddol o ordewdra arwain at 230,000 o achosion ychwanegol o ddiabetes math 2, 80,000 o achosion ychwanegol o glefyd coronaidd y galon, a dros 32,000 o achosion o ganser.

Mae’r GIG yng Nghymru yn gwario dros £1 miliwn yr wythnos ar drin gordewdra, a rhagwelir erbyn 2050 y gallai cymaint â 60 y cant o ddynion a 50 y cant o fenywod fod yn ordew. Gyda chyfraddau o fod dros bwysau a gordewdra yn parhau i godi, erbyn 2050 bydd hyn yn costio £465 miliwn y flwyddyn i’r GIG yng Nghymru, gyda chost i gymdeithas ac i'r economi yn gyffredinol o tua £2.4 biliwn. Nid oes unrhyw arwyddion bod lefelau gordewdra yn gostwng ar hyn o bryd, felly rydym yn credu ei bod yn hanfodol bod Llywodraeth Cymru yn datblygu ateb traws-bortffolio i fynd i'r afael â’r her gynyddol hon.

Er bod y prif welliant hwn, yr ydym yn ddiolchgar iawn i Blaid Cymru amdano, yn gam yn y cyfeiriad cywir, mae yna bryderon nad oes sylfaen dystiolaeth i fod yn sail i strategaeth ystyrlon ac effeithiol yng Nghymru. Felly, mae'r Ceidwadwyr Cymreig yn credu ei bod yn hollbwysig y dylai’r Gweinidog ymgynghori ac ymgysylltu’n eang ar draws y sector cyhoeddus yng Nghymru i sicrhau bod pob sefydliad yn cydweithio gyda'i gilydd i gyflawni'r amcanion hyn. Yn y modd hwn, gellir lleihau achosion o ddyblygu, gellir targedu heriau lleol, a gallwn ddechrau datblygu dealltwriaeth fanylach o'r cymhlethdodau sy'n gysylltiedig â lefelau gordewdra a beth y gellir ei wneud i'w lleihau.