Part of 6. 6. Dadl ar Gyfnod 3 Bil Iechyd y Cyhoedd (Cymru) – Senedd Cymru am 4:19 pm ar 9 Mai 2017.
Diolch, Llywydd. Hoffwn gynnig y gwelliant yn ffurfiol yn fy enw i.
Pan wnaethom ni gymryd tystiolaeth i ddechrau ynghylch gweithdrefnau arbennig, mae'n rhaid i mi gyfaddef fy mod wedi fy syfrdanu gan yr amrywiaeth o bethau yr oedd pobl yn ei wneud i'w cyrff. Fodd bynnag, yr un peth a wnaeth fy mhoeni fwyaf oedd tatŵio pelenni’r llygaid. Nid y ffaith bod rhywun yn dymuno chwistrellu inc i mewn i belen ei lygad sy'n fy synnu ond y ffaith y byddai rhywun yn peryglu ei iechyd er mwyn newid lliw ei lygaid. Mae tatŵio pelen y llygad yn golygu rhoi nodwydd i mewn i'r sglera, gwyn eich llygad, mewn sawl lle a chwistrellu inc lliw, sy’n lledaenu’n araf i orchuddio’r sglera i gyd. Fel arfer, nid yw'r inciau a ddefnyddir yn y weithdrefn hon wedi’u cynhyrchu at ddibenion tatŵio, ac maen nhw wedi’u cynllunio’n bennaf i’w defnyddio mewn prosesau argraffu masnachol neu i ychwanegu lliw at gorff car. Mae’r bobl sydd wedi cael y weithdrefn hon wedi’i gwneud yn adrodd eu bod wedi wylo dagrau lliw am ddyddiau ac wedi cael teimlad o losgi yn eu llygaid, ac mae hynny pan nad oes unrhyw gymhlethdodau.
Yn ôl y Royal Australian and New Zealand College of Ophthalmologists, a fu’n edrych ar y mater hwn, mae’r peryglon i iechyd yn sylweddol. Maent yn cynnwys toriad i’r llygad, a all arwain at ddallineb gan fod y sglera yn llai nag 1 mm o drwch; datodiad y retina, cyflwr meddygol brys a allai adael y claf yn ddall; endoffthalmitis, haint y tu mewn i'r llygad a all hefyd arwain at ddallineb; offthalmia cydymdeimladol, ymateb llidiol awto-imiwn sy'n effeithio ar y ddau lygad ac a all arwain at ddallineb; gwaedu a haint yn y mannau lle rhoddwyd y pigiadau; gohirio diagnosis o gyflyrau meddygol, gan fod gwir liw’r sglera bellach wedi’i guddio—er enghraifft, mae clwyf melyn yn aml yn symptom cyntaf nifer o afiechydon; adweithiau anffafriol i'r inc; sensitifrwydd i olau; staenio’r meinwe amgylchynol yn sgil yr inc yn mudo; ac maen nhw’n datgan nad yw’r risgiau tymor hir yn hysbys eto.
Am y rhesymau hyn rwyf wedi cyflwyno'r gwelliannau hyn yn fy enw i—35, 36, 37, 38 a 41. Mae rhesymau meddygol pam y gall fod angen tatŵio’r sglera, felly nid yw'n bosibl gwahardd, fel y mae Rhun wedi’i ddatgan yn un o'i welliannau, ei ddefnydd yn llwyr. Yn hytrach, mae'r gwelliannau hyn yn cyfyngu ar datŵio pelen y llygad i'r rhai sydd wedi’u trwyddedu’n briodol gan y GMC—y Cyngor Meddygol Cyffredinol. Anogaf yr Aelodau i gefnogi'r gwelliannau yng ngrŵp 6. Diolch yn fawr.