9. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am addysgu hanes yn ysgolion Cymru? OAQ(5)0116(EDU)

Diolch, Dai. Mae hanes yn bwnc gorfodol yn y cwricwlwm cenedlaethol i bob dysgwr yng nghyfnodau allweddol 2 a 3. Bydd hanes yn cael ei gynnwys ym maes dysgu a phrofiad y dyniaethau yn y cwricwlwm newydd, a bydd hyn yn rhoi cyfle newydd inni sicrhau y bydd y platfform hanes yn cynnwys dimensiwn Cymreig gwell a phersbectif rhyngwladol.

Diolch am yr ateb yna. Mae’n wir dweud bod llawer o bobl yn pryderu ynglŷn â dysgu hanes Cymru yn ein hysgolion. Yn dilyn adroddiadau beirniadol yn y maes, mae angen sôn am Aneirin a Taliesin, Gwenllian ym 1136, Llywelyn ein Llyw Olaf, Owain Glyndŵr, yr Esgob William Morgan, Williams Pantycelyn, terfysg Merthyr, terfysg Rebecca, brad y llyfrau gleision, y ‘Welsh Not’, ac yn y blaen. Pa obaith diwygio cwricwlwm hanes ein plant i adlewyrchu hanes eu cenedl eu hunain?

Wel, Dai, fel y dywedais, mae’r broses o ddiwygio’r cwricwlwm, y cefais fy annog yn gynharach gan eich cyd-Aelod i’w hatal a’i harafu a’i hoedi, yn rhoi’r cyfle newydd hwn inni wella’r gallu i addysgu plant Cymru am eu hanes. Fel y dywedais, mae’r dimensiwn Cymreig yn y cwricwlwm presennol a’r cwricwlwm newydd yn rhan bwysig ac amlwg o’r system addysg, a chafodd adroddiad Dr Elin Jones, ‘Y Cwricwlwm Cymreig, hanes a stori Cymru’, ei gyflwyno a’i ystyried yn rhan o adolygiad yr Athro Donaldson yn ‘Dyfodol Llwyddiannus’ a bydd yn ffurfio rhan bwysig o’r ystyriaeth wrth ddatblygu meysydd dysgu a phrofiad.

Ond gadewch i mi fod yn gwbl glir: mae llawer iawn, iawn o gyfleoedd yn y cwricwlwm presennol i blant ddysgu am eu cymunedau, yr effaith ar ddigwyddiadau rhyngwladol a sut y cafodd eu cymunedau eu heffeithio a’u newid. Gwn fod pryder, yn aml, ynglŷn â’r hyn y mae hanes Cymru yn ei gynnwys ar gyfer yr arholiad TGAU, ac yn aml, mae pobl yn mynegi pryderon fod y papurau’n ymwneud â hanes America, â hanes Ewrop, â’r ddau ryfel byd. Fe fyddwch yn gwybod y bydd y TGAU Hanes newydd yn barod i gael ei addysgu ym mis Medi eleni, ac unwaith eto, ceir cyfleoedd gwell i fyfyrwyr dreulio mwy o’u hamser yn ystyried eu hanes eu hunain ac effaith digwyddiadau rhyngwladol pwysig arno.

Diolch i’r Ysgrifennydd Cabinet.