Diolch i’r Gweinidog am gamu i’r adwy unwaith eto ac ymateb ar ran Ysgrifennydd y Cabinet dros yr amgylchedd. Rwy’n credu mai’r ymateb gorau i’r penderfyniad hwn gan Lys Cyfiawnder Ewrop yw, ‘Sut y gallai’r UE feiddio dweud wrthym na allwn ymdrochi yn ein carthion eu hunain’, oherwydd dyna yw hyn mewn gwirionedd. Mae wedi cymryd Llys Cyfiawnder yr UE i ddweud wrth Lywodraeth y DU bod y 3,000 o bibellau gorlifo sy’n dal i fod gennym yng Nghymru heddiw, sy’n gallu gollwng carthion yn uniongyrchol i mewn i’n dŵr pan gawn gyfnodau o law trwm—ac mae glaw trwm yn digwydd yng Nghymru, er ei bod yn bosibl nad yw wedi digwydd yn ddiweddar iawn, ond mae’n digwydd yng Nghymru—ac mae’r 14 o bibellau gorlifo yng nghilfach Tywyn yn benodol yn torri cyfraith yr UE ac yn llygru ein dŵr ymdrochi yn ogystal â chynefinoedd degau o filoedd o adar gwyllt, er enghraifft, o gwmpas y morfeydd heli ym Mhorth Tywyn.

Mae’r diwydiant cocos, yn arbennig, bob amser wedi teimlo bod y llygredd yng nghilfach Tywyn yn effeithio ar farwolaeth cocos. Nid yw hyn wedi cael ei brofi, ond mae cydberthynas gref rhwng y digwyddiadau hyn a phrinder y diwydiant hwnnw a’r effaith economaidd a’r effaith draddodiadol ar ffyrdd o fyw ar rannau o’r gilfach a’r aber.

Yn benodol, rwyf wedi gweld prosiect GlawLif Dŵr Cymru yn Llanelli a Phorth Tywyn—mae gwelliannau’n digwydd yno ac rwyf wedi croesawu’r hyn y maent yn ceisio ei wneud yn fawr, ond dadl y DU, dadl a gollodd yn Llys Cyfiawnder Ewrop, oedd bod y gwelliannau hyn yn ddigon da erbyn y flwyddyn 2020. Felly, rwy’n awyddus i wybod: a yw Llywodraeth Cymru hefyd yn credu ei bod yn ddigon da i wella erbyn 2020, oherwydd mae Llys Cyfiawnder Ewrop yn credu y dylem ei wneud yn gynt, a chan fod Llys Cyfiawnder Ewrop yn credu y dylem ei wneud yn gynt, beth yn union y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud yn awr i sicrhau nad oes gennym ddŵr ymdrochi budr a dŵr budr mewn cynefinoedd yng Nghymru mwyach?