Part of the debate – Senedd Cymru am 3:01 pm ar 10 Mai 2017.
Cyfeiriaf yr Aelodau at fy nghofnod o fuddiannau a fy rôl anrhydeddus fel is-lywydd Cerddwyr Cymru. Y penwythnos diwethaf, fel pe na baem ni i gyd wedi cerdded ddigon yn ystod yr etholiadau lleol, euthum i a Suzy Davies AC ar Daith Gerdded Fawr Cymru a drefnwyd gan Gerddwyr Cymru, a elwir hefyd yn ‘her “Y Gwyll”‘, am ei bod yn digwydd ger Pontarfynach. Gan ddefnyddio llety hyfryd Tynrhyd fel ein man cychwyn, patrwm o arallgyfeirio cefn gwlad, dechreuodd cerddwyr o bob cwr o’r DU ar deithiau cerdded o wahanol hyd, o deithiau dwy filltir i rai 15 milltir mwy egnïol, i fyny’r allt ac i lawr i’r ddôl, ar draws y rhostir a’r gweundir mwyaf gogoneddus, creigiau a dyffrynnoedd coediog a thir pori isel gydag afonydd yn disgleirio yn yr heulwen. Ond cyn i mi fynd yn rhy farddonol, gadewch i mi hefyd fod yn ymarferol.
Roedd y teithiau cerdded hefyd yn dangos gwaith anhygoel gwirfoddolwyr Cerddwyr Cymru yn gweithio gyda thirfeddianwyr ac awdurdodau lleol i gynnal hawliau tramwy sy’n bodoli’n barod, a hyd yn oed i greu llwybrau cerdded newydd. Roedd yn dangos y manteision o fod yn dref a sir sy’n ystyried cerddwyr i dwristiaeth a’r economi leol, drwy gysylltu pobl â’r lleoedd lle maent yn byw, cyflwyno pobl i lefydd na fyddent wedi’u gweld fel arall, ac roedd yn dangos y manteision amlwg i iechyd a lles o wneud rhywbeth mor syml â cherdded yn rheolaidd. Fel y dywed Cerddwyr Cymru, drwy uno cymunedau, cysylltu pobl â’u tirweddau lleol, datgelu lleoedd newydd i’w darganfod a pharhau i gynnal ein rhwydwaith o lwybrau o’r radd flaenaf, gallwn sicrhau mai Cymru fydd y wlad orau yn y byd i gerdded ynddi, nid yn unig i ni ond i genedlaethau’r dyfodol. Yn sicr, mae hwnnw’n uchelgais sy’n werth camu ymlaen arno. [Aelodau’r Cynulliad: ‘Clywch, clywch’.]