Part of the debate – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 17 Mai 2017.
Hoffwn ddiolch i Dawn Bowden am gyflwyno’r cynnig pwysig hwn heddiw. Rwy’n credu ei fod yn gadarnhaol iawn fod hwn wedi cael ei gyflwyno ar lawr y Senedd a bod pawb ohonom yn cael cyfle i’w drafod. Mae’n fater difrifol iawn ac rwy’n ofni y daw’n berygl llawer mwy yma yng Nghymru wrth i rai o’r newidiadau a welwn ddechrau gadael eu hôl. Gwyddom fod rhagor o ddiwygiadau lles yn ein taro a’n bod yn debygol o weld grwpiau mawr o bobl yn enwedig rhai rhwng 18 a 21 oed yn cael eu heithrio rhag hawlio budd-dal tai a chyfyngiadau ar rai o dan 35 oed, na fyddant ond yn gallu hawlio budd-dal tai ar ystafell mewn tŷ a rennir. Credaf y gallai hyn yn hawdd arwain at gynnydd yn nifer y landlordiaid heb eu cofrestru sy’n caniatáu i fenywod a dynion agored i niwed aros gyda hwy mewn llety sy’n eiddo iddynt, yn ddi-rent yn gyfnewid am ryw. Oherwydd bod rhai o’r bobl hyn wedi’u hymyleiddio i’r fath raddau ac mor agored i niwed, ac oherwydd na fydd y grŵp hwn o landlordiaid yn cael eu cofrestru o dan Rhentu Doeth Cymru, maent yn mynd i fod yn anodd iawn eu canfod a’u hamddiffyn rhag yr arfer hwn o bosibl.
Rwy’n credu ei bod hefyd yn bwysig cadw mewn cof ar adeg pan fo cyllidebau’n crebachu mewn awdurdodau lleol ei bod yn debygol fod yna lai o gamau gorfodi yn y maes hwn, gan ei gwneud yn anos chwilio am landlordiaid o’r fath a dod o hyd iddynt. Felly, mae angen i ni fod yn wyliadwrus iawn ynglŷn â hynny hefyd. Felly, rwy’n gobeithio y bydd Llywodraeth Cymru yn ystyried yn ddwys iawn, ac rwyf innau hefyd yn croesawu’r ffaith fod Swyddfa’r Llywydd yn rhoi’r cyfle hwn inni gael dadl gynnar ar y mater. Siaradais â Llamau—sydd â hanes cadarn iawn, fel y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn gwybod, o weithio gyda phobl ifanc a menywod agored i niwed—cyn y ddadl hon. Gwn eu bod wedi mynegi cefnogaeth i’r math hwn o fesur, ac rwy’n gobeithio y bydd Llywodraeth Cymru yn ymgynghori yn awr â sefydliadau sy’n gweithio yn y maes i gael eu barn ar sut y gallai menter o’r fath weithio’n ymarferol. Ac rwy’n gobeithio hefyd y bydd gweithred werthfawr iawn Dawn yn cyflwyno hyn ar lawr y Senedd yn codi proffil y mater ac yn rhybuddio pobl am y peryglon sydd allan yno. Diolch yn fawr iawn.