Diolch i chi am eich datganiad, Ysgrifennydd y Cabinet. Dywedodd Donaldson, wrth gwrs, yn ei adroddiad ‘Dyfodol Llwyddiannus’, mai anfodlonrwydd gyda’r trefniadau asesu cyfredol oedd un o’r negeseuon cryfaf a gafodd. Felly, mae’n dda gweld hynny’n cael sylw, ac rwy’n ofni defnyddio’r gair ‘profion’ yn awr braidd, ar ôl y drafodaeth honno. Mae wedi cael ei wyntyllu’n briodol, felly nid af ar ei drywydd yn ormodol, dim ond i gydnabod, wrth gwrs, yr hyn y mae Donaldson yn ei ddweud wrthym, y dylid defnyddio profion mor anaml â phosibl oherwydd eu heffaith ar y cwricwlwm ac addysgu a dysgu, gan mai’r perygl yw bod pobl yn cael eu dysgu ar gyfer y prawf, ac yna’n sydyn, fe fyddwch yn dal eich hun yn crwydro oddi ar y testun ac yn colli ffocws, o bosibl, ar y gwaith sydd angen ei wneud.

Ni chlywais i chi’n sôn am hunanasesu ac asesu cymheiriaid yn eich datganiad. Yn amlwg, maent yn ffactorau pwysig wrth annog plant a phobl ifanc i ysgwyddo mwy o gyfrifoldeb am eu dysgu eu hunain. Rwy’n gwybod bod fy mhlant yn cael meini prawf llwyddiant i lynu wrthynt pan fydd ganddynt waith cartref, lle y cânt dasg i’w chyflawni, ac mae angen iddynt ddeall sut y maent yn mynd i’w chyflawni, ac yna sut i ddangos yr hyn y maent wedi’i ddysgu o’r dasg honno. Felly, rwy’n siŵr y gallwch ddweud wrthym am bwysigrwydd hunanasesu ac asesu cymheiriaid yn y cyd-destun hwn, ac mae gan athrawon eu pasbortau dysgu proffesiynol yn awr—yr un fath ag ar gyfer disgyblion yn y dyfodol o bosibl; gwn fod Donaldson wedi crybwyll e-bortffolios ac e-fathodynnau hyd yn oed, i gofnodi cyflawniadau a phrofiadau allweddol, a thybed i ble rydym yn mynd ar hynny, pa un a yw hynny’n rhywbeth rydych yn mynd ar ei drywydd ai peidio.

Mae eich datganiad yn sôn am asesiad ymaddasol ar-lein wedi’i bersonoli, ac athrawon ac arweinwyr yn cael adborth penodol uniongyrchol o ansawdd uchel. Soniodd Donaldson hefyd, wrth gwrs, y dylem gynyddu’r defnydd o gyfryngau digidol ac archwilio’r cyfleoedd i wella uniongyrchedd adborth i rieni a gofalwyr. Felly, tybed a ellid ymestyn hyn i ganiatáu mynediad i rieni at rai agweddau ar hyn fel y gallant, mewn amser real os mynnwch, olrhain datblygiad eu plant. Gwn fod llawer o ysgolion yn defnyddio Incerts. A oes yna elfen sy’n addas ar gyfer y cyhoedd y gellid ei defnyddio yn hynny o beth, byddai’n dda clywed beth yw eich syniadau ar hynny.

Mae’n amlwg fod yna gryfderau yn perthyn i symud i system ar-lein fwy awtomataidd. Rwy’n edrych am sicrwydd—ac rwy’n siŵr y byddwch yn ei roi i mi—na fyddwn yn tynnu ein llygaid oddi ar y bêl o ran yr angen parhaus i adeiladu gallu athrawon i asesu, ac na fyddwn yn gadael y cyfan i gyfrifiaduron. Felly, mae hynny’n sicr yn rhywbeth y mae angen i ni fod yn wyliadwrus ohono.

Mae’r pwyllgor plant a phobl ifanc yn amlwg wedi bod yn craffu ar weithrediad y cwricwlwm newydd, a chlywsom safbwyntiau cyferbyniol am y berthynas rhwng llunio’r cwricwlwm a phennu’r fframwaith asesu. Roedd rhai pobl yn dweud, ‘Wel, dywedwch wrthym beth rydych eisiau ei asesu ac fe luniwn gwricwlwm i chi’, ac roedd eraill yn dweud—ac yn gywirach hefyd, yn fy marn i—fod cwricwlwm wedi’i yrru gan ddibenion yn dechrau gyda dibenion ac yn bwrw ymlaen o’r fan honno. Er bod eich ymateb braidd yn ddryslyd, efallai, i ni yn y pwyllgor nad yw’n iâr neu’n ŵy, ei fod yn iâr ac yn ŵy ar yr un pryd—nid wyf yn siŵr a yw hynny’n bosibl, ond hoffwn i chi dawelu ein meddyliau yn awr efallai fod y sector yn cael yr eglurder sydd ei angen arno am y rhyngberthynas, a grybwyllwyd gennym yn gynharach i raddau, mewn gwirionedd, fel y gallwn fod yn hyderus fod y prosesau asesu rydym yn symud tuag atynt yn briodol ar gyfer y cwricwlwm newydd a’r dyfodol yr ydym yn symud tuag ato.