8. Pa drafodaethau diweddar y mae'r Prif Weinidog wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU ynghylch dyfodol y diwydiant dur yng Nghymru? OAQ(5)0625(FM)

Mae Llywodraeth y DU wedi colli diddordeb yn y diwydiant dur yng Nghymru. Dyna fy nadansoddiad i ar hyn o bryd, yn anffodus. Byddwn yn parhau i bwyso ar Lywodraeth y DU i chwarae ei rhan lawn i gefnogi dyfodol hirdymor i’r diwydiant dur yng Nghymru, fel y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud.

Diolch i chi am yr ateb yna, Prif Weinidog. Rwy'n credu ei fod yn drawiadol, yr ateb yr ydych chi wedi ei roi. Ond, yr wythnos diwethaf, cefais gyfarfod ag uwch reolwyr yng ngwaith Port Talbot, ac roeddem ni’n trafod y cynnydd a wnaed o fewn y sector, ac yn enwedig yn y gwaith. Rwy'n credu ein bod ni i gyd wedi dod i'r casgliad, yn anffodus, bod heriau difrifol yn dal i wynebu’r sector yma yn y DU, yn enwedig yng ngoleuni Brexit a'r tariffau WTO posibl a allai gael eu gorfodi os byddwn yn gadael heb unrhyw gytundeb. Mae costau ynni llawer rhy uchel yn dal yn ein hwynebu, ac, wrth gwrs, gallai’r farchnad fyd-eang fod yn crebachu, oherwydd adran 232 yr Unol Daleithiau a allai fod yn digwydd ar ddur a fewnforir yn yr Unol Daleithiau. Nawr, mae gweithwyr dur yn y gwaith hwnnw yn cynhyrchu mwy nag erioed o’r blaen. Maen nhw’n cyflawni ar lawr gwlad ac maen nhw’n dangos bod dyfodol i ddur. Yn anffodus, mae Llywodraeth y DU, hyd yn hyn, wedi methu’r gweithwyr hyn. Maen nhw wedi methu ein diwydiant dur. Prin yw’r sylw y maen nhw wedi ei roi i’r strategaeth ddiwydiannol ac nid oes sôn am ddur yn eu maniffesto ar gyfer yr etholiad hwn. A ydych chi’n cytuno â mi, yn union fel y mae Llywodraeth Cymru yma wedi ei ddangos, mae ein diwydiant dur yn fwy diogel yn nwylo Llywodraeth Lafur y DU ar 8 Mehefin?

Yn sicr. Rydym ni wedi gweithio'n galed gyda Tata—ac, er tegwch, mae Tata wedi gwrando—i sicrhau dyfodol cynaliadwy i’n diwydiant dur yng Nghymru. Mae bygythiad Brexit. Byddai Brexit caled yn golygu, i bob pwrpas, mai'r unig farchnad rydd y byddai dur y DU yn gallu cael mynediad iddi fyddai’r DU ei hun. Rwy'n credu bod honno'n rhy fach i gynnig marchnad gadarn. Rwy’n gobeithio nad yw hynny'n wir. Rydym ni i gyd eisiau gweld sefyllfa lle gall y DU allforio’n rhydd i gymaint o farchnadoedd â phosibl, ond rwy’n talu teyrnged i'r gweithwyr yn Tata. Maen nhw wedi dangos eu bod yn ddigon cadarn i ymateb pan fydd pethau’n galed. Maen nhw ymhlith y gweithwyr mwyaf cynhyrchiol sydd gennym ni ym Mhrydain. Mae ganddyn nhw hanes hir a balch ac maen nhw’n gwybod pan ddaw i’r cymorth y gallant ei ddisgwyl, yna bydd Llafur Cymru yn darparu’r gefnogaeth honno.