Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 20 Mehefin 2017.
Fel Aelodau eraill, fe hoffwn i estyn fy nghydymdeimlad at bawb sydd wedi eu heffeithio gan y digwyddiadau trasig hyn. Rwyf hefyd am gofnodi fy niolch i gydweithwyr o'r gwasanaethau brys ac yn arbennig fy hen gydweithwyr, yn ddiffoddwyr tân a staff yr ystafell reoli. Bydd llawer ohonyn nhw’n dychwelyd i leoliad y drychineb am rai dyddiau, ac am gryn amser, sy'n ail-ddeffro’r holl faterion y mae llawer ohonyn nhw wedi eu hwynebu.
Diolch, Weinidog, i'r Prif Weinidog, ac i chi—ac rydych chi wedi cyfeirio at hyn—ynghyd â chydweithwyr yn y Siambr hon, rhoddodd Cymru ddeddfwriaeth mewn grym oedd yn ei gwneud hi’n ofynnol gosod chwistrellwyr ym mhob cartref newydd a gâi ei adeiladu, ac ni oedd y wlad gyntaf i wneud hynny. Ar ôl wynebu gwrthwynebiad o bob cyfeiriad, rwy’n dal yn teimlo bod yr hyn a wnaethom ni yn iawn, ac rwy’n sefyll wrth yr hyn a wnaethom, ac rwy’n sefyll ysgwydd wrth ysgwydd gyda chi a'r Prif Weinidog ynglŷn â’r penderfyniad dewr iawn hwnnw a wnaethoch chi. Rwy'n credu y bydd hynny yn gwasanaethu ein cymunedau yn dda yn y dyfodol, ac os mai dyna beth ydym ni fel gwleidyddion—dyna beth yw ein gwaith; diogelu ein cymunedau.
Nawr, bu llawer o alw am ôl-osod systemau chwistrellu, ac mae peth ymchwil da ar gael. Soniodd Lynne Neagle fod Bron Afon wedi ôl-osod chwistrellwyr yn eu hadeiladau uchel, ond mae yna hefyd ddarn arall o ymchwil yn Callow Mount yn Sheffield, sydd angen trafodaeth yn ei gylch ymysg pobl sydd yn edrych ar ôl-osod. Fel y gwnaethoch chi ddweud wrth fy nghydweithwraig Joyce Watson, nid heddiw yw'r diwrnod i siarad am gyflwyno systemau chwistrellu, ond fe ddaw y dydd pan y dylem ni fod yn gwthio am fwy o systemau chwistrellu, i ail-weithredu’r ddeddfwriaeth, a’i gweithredu mewn mannau eraill. Pan ddaw’r dydd hwnnw, Weinidog, wnewch chi ymuno â mi i wneud popeth yn ein gallu i ddangos y gall rhannau eraill o'r DU, ac yn wir gwledydd eraill yn y byd, ddysgu oddi wrth y penderfyniadau dewr a wnaethoch chi yn Llywodraeth Cymru wrth weithredu deddfwriaeth chwistrellu?