Rwy'n gobeithio y gallaf fod efallai ychydig yn fwy cadarnhaol wrth gyfrannu at y ddadl hon na'r ddau gyfraniad yr ydym newydd eu clywed. Mae llawer yn y rhaglen ddeddfwriaethol y gall UKIP ei gefnogi. Mae, wrth gwrs, bethau y byddwn yn eu gwrthwynebu. Gallaf yn sicr gytuno â'r hyn a ddywedodd y Prif Weinidog ar ddiwedd ei ddatganiad mewn cysylltiad â Bil parhad a setliad Brexit. Mae'n amlwg na fyddai modd ei gefnogi mewn unrhyw ffordd os, fel y mae arweinydd Plaid Cymru newydd ei ddweud, y byddai rhyw fath o gydio pŵer gan Lywodraeth San Steffan i leihau'r pwerau sydd eisoes gan y Cynulliad hwn. Nid wyf yn credu mewn gwirionedd fod hynny yn yr arfaeth o gwbl. Mae'n un arall o'r cythreuliaid y mae'r remoaners yn eu codi er mwyn ceisio parhau ag ymgyrch y refferendwm y llynedd, ac ychydig o les a wnaeth iddynt bryd hynny ac a fydd yn ei wneud iddynt yn y dyfodol.

O ran bod Plaid Cymru ar flaen y gad, o araith arweinydd Plaid Cymru rwy'n credu ei fod yn fwy o golli arni, gan nad ydynt yn sicr wedi gallu esbonio erioed sut y byddent yn llenwi'r twll du yn y cyfrifon cyhoeddus pe byddai Cymru’n dod yn wleidyddol annibynnol o weddill y Deyrnas Unedig. Oherwydd, fel y gwyddom, mae Llywodraeth ar bob lefel yn gwario oddeutu £38 biliwn y flwyddyn yng Nghymru, ond rydym yn codi mewn refeniw treth o bob math o oddeutu £23 biliwn, gan adael bwlch sy'n gyfwerth â 25 y cant o CDG Cymru, sydd yn llawer mwy na hyd yn oed y diffyg sy'n bodoli yng Ngwlad Groeg. Felly, mae’n rhaid i bopeth sydd gan Blaid Cymru i'w ddweud o ran eu cynigion gwariant gael ei weld yng ngoleuni’r diffyg sylfaenol hwnnw.

Ond byddwn yn sicr yn cefnogi'r Llywodraeth ar nodweddion da'r rhaglen ddeddfwriaethol hon, ac rwy’n sicr yn cefnogi'r cynnig ar gyfer mwy o gydweithio rhwng awdurdodau lleol drwy drefniadau gweithio rhanbarthol gorfodol a systematig. Credaf hefyd fod gennym ormod o awdurdodau lleol yng Nghymru, a byddai'n fanteisiol pe baem yn gwneud rhywfaint o ostyngiad yn y nifer, er nad cymaint o ostyngiad ag y cynigiodd y Llywodraeth yn flaenorol. Byddwn, wrth gwrs, yn cefnogi'r cynigion ar landlordiaid cymdeithasol cofrestredig, er na fyddwn yn cefnogi diddymu'r hawl i brynu, a oedd yn ymddangos i mi i fod yn gwbl amherthnasol i anghenion tai Cymru ac a fyddai mewn gwirionedd yn ei gwneud yn fwy anodd i lenwi’r bylchau sy'n bodoli eisoes.

Ac rwy’n pryderu, fel y mae fy mhlaid, ynghylch y cynnig ar gyfer isafswm pris ar gyfer alcohol—nid nad ydym yn credu bod problem gydag yfed gormod ymhlith carfan o'r boblogaeth, ond na fydd y cynnig am osod isafbris yn mynd i'r afael â'r broblem. Mae'r holl drethi anuniongyrchol, yn ôl eu natur, fel y maent yn bodoli yn y Deyrnas Unedig, yn atchweliadol a byddai isafbris ar gyfer alcohol hyd yn oed yn fwy felly na'r rhan fwyaf. Mae hefyd yn debygol o fod yn aneffeithiol, oherwydd mai’r bobl sy'n lleiaf tebygol o gael eu poeni gan gynnydd yn isafbris alcohol yw'r rhai sy'n gaeth iddo. Felly, bydd hon yn dreth ar yfwyr cymedrol, fel fi, a mwyafrif y boblogaeth, ond na fydd yn gwneud dim i fynd i'r afael ag anghenion iechyd cyhoeddus lleiafrif bychan. Nid oes problem yfed go iawn yn y Deyrnas Unedig o’i chymharu â gwledydd eraill. Rydym yng nghanol y tabl. [Torri ar draws.] Wel, gall Simon Thomas siarad drosto'i hun, wrth gwrs, ar hyn, ond yr hyn y mae'n ei wneud yn breifat nid wyf yn ymwybodol ohono. Ond os ydych yn edrych ar y tabl o yfed alcohol cenhedloedd fesul pen, mae’r Deyrnas Unedig yn y canol. Yn wir, mae'r ffigurau'n dangos bod yfed alcohol fesul pen wedi gostwng yn sylweddol yn ystod y 20 mlynedd diwethaf. Ym 1998, roedd cofnodion yn dangos bod 75 y cant o ddynion yn cael diod unwaith yr wythnos. Erbyn 2010, roedd hynny wedi gostwng i 67 y cant. [Torri ar draws.] Ac rwyf yn wynebu realiti oherwydd mae’r ffigurau gennyf o fy mlaen. O blith rhai 16 i 24 oed, mae’r rhai sy'n yfed unwaith yr wythnos wedi gostwng o 71 y cant i 48 y cant ymhlith dynion, ac o 62 y cant i 46 y cant ymhlith menywod. Roedd cyfeintiau alcohol y pen a yfwyd yn 2004, yn 9.5 litr y flwyddyn; erbyn 2011, roedd wedi ei leihau i 8.3 litr. Dyna ostyngiad o 12 y cant yn y defnydd cyfartalog o alcohol y pen. Ac mae marwolaethau sy'n gysylltiedig ag alcohol, wrth gwrs, wedi dyblu yn y cyfnod hwnnw, er bod y ffigurau ar gyfer yfed gan ddynion wedi aros yn wastad neu wedi gostwng drwy gydol y cyfnod.

Felly, nid yw treth ar yfwyr cymedrol yn mynd i ateb i'r broblem, yn enwedig gan fod yr holl dystiolaeth yn dangos bod yfed alcohol yn codi ynghyd ag incwm, felly po fwyaf o arian sydd gennych, po fwyaf y byddwch yn ei wario ar alcohol, po fwyaf o arian sydd gennych, y lleiaf tebygol yr ydych chi o gael eich rhwystro rhag yfed trwy gael isafbris ar gyfer alcohol. Felly, mae'r cysyniad cyfan i ddechrau yn afresymegol. Felly, rydym yn cynnig targedu diodydd sy'n cael eu hyfed yn anghymesur gan bobl ar incwm isel, gan nad yw yfwyr siampaen yn debygol o fod yn poeni gormod am y cynnig hwn—yn sicr, mae Nick Ramsay yn nodio yn cytuno gyda mi draw acw—ond bydd yn rhaid i yfwyr cwrw ym mhen isaf y raddfa dalu mwy am eu hoff ddiod. Nid oes unrhyw dystiolaeth gredadwy i ddangos unrhyw gysylltiad rhwng problem alcohol a phris alcohol, y byddaf yn sicr yn mynd i edrych arno’n fanylach pan ddaw'r cynnig hwn ymlaen ar gyfer ystyriaeth benodol. Ond hefyd, dyma flaen y gyllell. Rydym yn gwybod unwaith y bydd pŵer i gyflwyno treth neu i osod isafbris ar unrhyw beth yn cael ei gyflwyno, yna bydd mwy a mwy o bwysau am byth ar ôl hynny i’w wthio i fyny.

Felly, mae panig moesol ffug ar y mater hwn. Os ydym yn poeni mewn gwirionedd am fynd i'r afael â'r broblem o or-yfed, sydd, gyda llaw, wedi’i diffinio fel arfer fel yfed tri pheint y dydd—mae hynny'n or-yfed mewn pyliau eithaf diflas yn fy marn i—ond os ydym ni wir â diddordeb mewn cyflwyno mesurau sy'n debygol o fod yn effeithiol o ran lleihau’r defnydd o alcohol ymhlith yfwyr problemus, yr hyn y dylem ni fod yn ei wneud yw cysylltu trethi â chryfder diodydd alcoholig. Dyma’r broblem fawr sydd gennym ni heddiw: pobl yn yfed cyn mynd allan trwy brynu diodydd mewn archfarchnadoedd sydd â chynnwys alcohol uwch nag y byddai’r yfwr cyfartalog yn ei yfed mewn tafarn. Ond mae isafbris uned yn fesur rhy eang i effeithio ar hynny, oherwydd ni fydd yn mynd at ffynhonnell y broblem. Felly, mae'n offeryn di-awch iawn, iawn yn wir.

Er bod yna rannau sylweddol o'r rhaglen ddeddfwriaethol sydd ger ein bron ni heddiw y byddwn ni yn eu cefnogi, byddwn yn rhoi gwrthwynebiad cryf i rai o'r mesurau pan nad ydym yn credu eu bod er budd y cyhoedd. Ond rydym yn dymuno’n dda i’r Llywodraeth yn y flwyddyn sydd i ddod a byddwn yn gwneud ein gorau i wneud pa bynnag ddeddfwriaeth sy’n cael ei rhoi ger ein bron yn y Cynulliad hwn mor ymarferol â phosibl i'r graddau y mae'n ddymunol ei chael o gwbl.