4. 3. Datganiad: Y Rhaglen Lywodraethu

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 27 Mehefin 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 3:16, 27 Mehefin 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy’n awyddus i roi sylw ar un neu ddau o agweddau, er yn wahanol iawn, a amlinellir yn y datganiad deddfwriaethol heddiw. Yn gyntaf, o ran gofal plant, rwy’n croesawu'r cynnydd sydd wedi ei wneud gyda'r cynlluniau peilot a amlinellir ar y cynnig gofal plant, ac mae ei gynnwys ar gyfer deddfwriaeth wedi ei amlinellu heddiw. Fel i lawer o bobl, mae hon yn broblem fawr i lawer o fy etholwyr ac yn rhywbeth sydd wedi'i godi gyda mi dro ar ôl tro mewn sgwrs, mewn gohebiaeth, cyn yr etholiad ac yn y flwyddyn ddiwethaf ers imi fod yn Aelod Cynulliad dros Delyn. Er fy mod yn cydnabod ei bod yn hanfodol bwysig bod y cynnig gofal plant yn hyblyg a bod y ddarpariaeth yn diwallu gwahanol anghenion rhieni sy'n gweithio, rwyf hefyd yn ymwybodol iawn, i lawer o rieni sy'n gweithio yn fy etholaeth, na all y cynnig gofal plant mwyaf uchelgeisiol yn y DU a’r ddeddfwriaeth a allai newid bywydau ddod yn ddigon buan. Felly, yn gyntaf oll, a gaf i bwyso ar Lywodraeth Cymru i ddeddfu ar hyn cyn gynted ag sy'n ymarferol bosibl fel nad yw pobl ar draws fy etholaeth ac ar draws y wlad yn colli allan ar y cymorth hanfodol hwn a’r addewid etholiadol allweddol hwn?

Yn ail, ar y cynigion i gyflwyno isafswm pris ar gyfer cyfraith alcohol yng Nghymru er mwyn ymdrin â'r heriau o gwmpas lefelau niweidiol o yfed, o ganlyniad i argaeledd alcohol rhad a chryf, mae hwn i’w groesawu ac yn gyfiawn, ond byddwn hefyd yn gofyn a allai Llywodraeth Cymru ystyried cymryd y cyfle hwn i fynd i'r afael â'r heriau sy'n wynebu tafarndai traddodiadol mewn cymunedau ar draws y wlad. Mae llawer o dafarndai mewn cymunedau wedi cau yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac, er bod tafarndai yn parhau i fod yn ganolbwynt ac yn galon i lawer o gymunedau, â llawer ohonynt erbyn hyn hefyd yn swyddfa bost neu’n siop y pentref, ar hyn o bryd ychydig iawn sydd gan gymunedau yn eu harfogaeth i ddiogelu eu tafarndai lleol rhag cau, sy'n golygu, yn ôl CAMRA, bod dwy dafarn yn dal i gau bob wythnos yma yng Nghymru. Yn ddiweddar, deuthum yn aelod o CAMRA fy hun, yr wyf yn sicrhau fy nghydweithwyr ei fod yn gam cwbl anhunanol i gefnogi diwydiant a busnesau yn fy etholaeth i, sef Delyn. Ond, o ddifrif, rwy'n credu y gallai rhywbeth tebyg i gynllun asedau o werth cymunedol wneud gwahaniaeth pan ddaw i ddiogelu ein tafarndai rhag mwy o gau yn y dyfodol, a hefyd gallai dileu hawliau datblygu a ganiateir ar gyfer tafarndai roi grym i’r gymuned, gan roi llais uniongyrchol i bobl cyn i dafarn gael ei dymchwel neu ei haddasu. Felly, i orffen, Brif Weinidog, a gaf i annog, yn rhan o unrhyw raglen ddeddfwriaethol yn y dyfodol, y dylid cymryd camau i gefnogi'r diwydiant tafarndai yng Nghymru yn y dyfodol, a'r camau sy'n caniatáu i'n cymunedau gael mwy o lais?