Hoffwn longyfarch y Llywodraeth ar ei chynlluniau a nodir yma yn y rhaglen ddeddfwriaethol ar gyfer y flwyddyn nesaf. Croesawaf yn arbennig y cynnydd yr ydym yn mynd i’w wneud ar y 30 awr yr wythnos o gynnig gofal plant am ddim, gan fy mod yn meddwl y bydd o bwysigrwydd mawr i rieni, ac rwy’n meddwl bod hwn yn addewid uchelgeisiol iawn, ac mae'n gwbl hanfodol ein bod yn ei weithio allan yn y ffordd sydd fwyaf buddiol i rieni. Oherwydd, yn amlwg, bydd yn rhoi cyfle i rieni weithio, ond bydd hefyd yn dda ar gyfer y plant.

Felly, croesawaf y ffaith ein bod yn cael cynlluniau peilot a'n bod yn ceisio dod o hyd i’r ffordd orau o wneud hynny, oherwydd yn sicr rwyf i wedi cael llawer o etholwyr yn dod ataf yn esbonio rhai o'r anawsterau o gysylltu’r cyfnod sylfaen â gofalwyr plant a system gofal plant arall, ac rwy’n gobeithio, drwy fynd o’i chwmpas yn y ffordd hon o gael cynlluniau peilot, dyna fydd y ffordd orau o fynd i'r afael â hi. Ond nid wyf yn meddwl y dylen ni fychanu’r mater hwn. Dyma’r cynnig gorau yn y DU a bydd yn gwbl drawsffurfiol, felly rwyf yn credu bod hwn yn gynllun uchelgeisiol iawn, ac rwy’n ei gymeradwyo.

Rwyf hefyd yn croesawu'r camau ar osod isafbris ar alcohol a ffioedd asiantaethau gosod tai i denantiaid yn y sector rhentu preifat. Roeddwn yn synnu nad oedd y Ceidwadwyr yn gweld bod hwn yn fater o bwysigrwydd mawr, oherwydd, mewn gwirionedd, mae tai yn fater mor hanfodol, ac, os oes yn rhaid i chi dalu cymaint o arian ymlaen llaw i fynd i mewn i lety rhent preifat, mae hynny'n sefyllfa real, ddifrifol. Onid dyna’n union yr hyn y dylem ni fod yn ei wneud fel mater o flaenoriaeth. Felly, rwy’n croesawu hynny, hefyd, ac yn sicr yn croesawu'r ffordd gydsyniol yr ydym yn symud ymlaen ar lywodraeth leol.

Felly, credaf fod y materion hyn sy’n cael eu cynnig yn faterion go iawn sy'n effeithio ar bobl yng Nghymru o ddydd i ddydd, ac maent yn cynnig cymorth ymarferol i bobl yn y ffordd y maent yn byw. Credaf mai un o'r rhesymau pam y mae Llafur Cymru yn parhau i gael ei chanlyniadau cadarnhaol yn ei hetholiadau, yw oherwydd bod y materion hyn yn faterion sy'n bwysig iawn i bobl yng Nghymru.

Hoffwn hefyd groesawu cynlluniau Llywodraeth Cymru i ymgynghori ar y gyfraith ynglŷn â chosbi plant yn gorfforol, ac rwy'n gobeithio y bydd hyn yn arwain at weld bob plentyn yng Nghymru yn derbyn amddiffyniad cyfartal rhag cosb gorfforol yn yr un modd ag y mae oedolion wedi’u diogelu yn hynny o beth. Tybed, yn ei ymateb terfynol, a allai’r Prif Weinidog roi rhyw amserlen bosibl ar gyfer yr ymgynghoriad yn ystod y flwyddyn nesaf, a rhoi gwybod ar ba ffurf y byddai’r ymgynghoriad hwnnw. Gwnaethom drafod y mater hwn ar sawl achlysur yn ystod y Cynulliad blaenorol, ond nid wyf yn credu ein bod mewn gwirionedd wedi cael dadl sylweddol yn y Cynulliad hwn, ac rwy’n meddwl ei fod yn werth ailadrodd y ffaith, bod 52 o wledydd, at ei gilydd, wedi cyflwyno deddfwriaeth yn gwahardd pob cosb gorfforol ar blant—sy'n cynnwys yn y cartref—a Sweden oedd y cyntaf, bron i 38 mlynedd yn ôl.

Ymhlith y diweddaraf y mae Gweriniaeth Iwerddon, a wnaeth ddileu'r amddiffyniad o gosb resymol ym mis Rhagfyr 2015, a chafwyd datganiad gan Lywodraeth Canada yn nodi ei bod yn bwriadu gwahardd pob cosb gorfforol ar blant hefyd ym mis Rhagfyr 2015, ac, ym mis Mawrth eleni, mae Zimbabwe wedi gwahardd cosb gorfforol ar blant gan rieni ac athrawon. Mae Bil Aelod preifat hefyd yn cael ei drafod ar hyn o bryd yn Senedd yr Alban, a dywedodd comisiynydd plant yr Alban sy'n ymadael, Tam Baillie, ym mis Mai eleni mai’r hyn yr oedd yn ei ddifaru fwyaf am ei gyfnod wyth mlynedd yn y swydd oedd iddo beidio â diddymu’r amddiffyniad o ymosodiad rhesymol, fel y caiff ei alw yn yr Alban. Dywedodd wrth y papur newydd Herald Scotland ym mis Ebrill bod y DU yn un o ddim ond pum gwlad Ewropeaidd nad ydynt yn diogelu plant yn llawn rhag cosb gorfforol. Dywedodd fod hyd yn oed plant sy'n byw yn Zimbabwe yn cael eu diogelu'n well na'r rhai yn yr Alban. Ym mis Mai, siaradodd pedwar comisiynydd plant y DU â phwyllgor y Cenhedloedd Unedig yn y Swistir a galw am i’r gyfraith gael ei newid i amddiffyn plant a phobl ifanc yma.

Felly, mae barn y cyhoedd yn newid. Yng Ngogledd Iwerddon, mae arolygon wedi dangos bod barn am gosb gorfforol yn newid, gyda'r rhan fwyaf o bobl yng Ngogledd Iwerddon bellach yn cefnogi rhoi diogelwch cyfreithiol i blant rhag taro, smacio ac ymosodiad. Felly, i gloi, rwy’n croesawu ymrwymiad Llywodraeth Cymru. Edrychaf ymlaen at y cyfnod ymgynghori ac rwy’n teimlo bod hwn yn symudiad blaengar, uchelgeisiol gan Lywodraeth uchelgeisiol.