Part of the debate – Senedd Cymru am 3:31 pm ar 11 Gorffennaf 2017.
Diolch i chi am eich datganiad, Ysgrifennydd y Cabinet. Rwy'n croesawu'r ffaith eich bod wedi cyhoeddi y caiff myfyrwyr rhan-amser ac amser llawn eu trin yr un fath, a hefyd israddedigion a myfyrwyr ôl-raddedig. Hoffwn fynegi fy niolch i hefyd, fel y gwnaeth Ysgrifennydd y Cabinet, i Undeb Cenedlaethol y Myfyrwyr am ymladd y frwydr gyfiawn ar gyfer myfyrwyr rhan-amser ac ôl-raddedig am gyfnod mor hir. Rwyf hefyd yn croesawu'r cynnig y dylid cefnogi astudiaethau doethuriaeth. Fodd bynnag, ni allaf weld sut mae cynnig £1,000 am bob myfyriwr, waeth beth yw’r incwm, yn gam cadarnhaol ymlaen. Efallai fod Ysgrifennydd y Cabinet yn dweud y gallwn fod yn siarad am swm cymharol fach o arian yma, ond gellid gwario’r arian hwnnw mewn mannau eraill yn y system addysg, fel gwneud gwaith atgyweirio hanfodol i ysgol wledig. Mae Llywodraeth Cymru yn cwyno yn gyson nad ydynt yn cael digon o arian, eto gallwch ddod o hyd i'r arian i roi'r rhodd hon i fyfyrwyr o deuluoedd ar incwm uwch. Er nad wyf o reidrwydd yn erbyn yr egwyddor o system fenthyciadau i fyfyrwyr, rwy’n gochel rhag rhoi baich dyled ar fyfyrwyr Cymreig ar ddechrau eu gyrfaoedd. Mae graddedigion bellach yn wynebu dyledion sydd ar yr un lefel â fy morgais cyntaf. Ai dyma’r hyn yr ydym ei eisiau ar gyfer myfyrwyr Cymru?
Byddwn yn croesawu eglurhad gan Ysgrifennydd y Cabinet o sut mae hi'n sicrhau bod myfyrwyr a graddedigion yn llwyddo i gael gwasanaeth gyrfa o ansawdd a fydd yn eu helpu i wneud y penderfyniadau gorau ynghylch pa gwrs i'w astudio a faint o ddyled i’w hysgwyddo. Ar ddiwedd y dydd, bydd y bobl hyn yn ysgwyddo dyledion. Mae angen i ni wneud yn siŵr eu bod yn deall lefel y ddyled, pa mor hir y bydd yn ei gymryd i dalu’r ddyled, a bod hynny mewn gwirionedd yn fuddsoddiad priodol a theilwng yn eu dyfodol, cyn eu bod yn mynd i ddyled. Heb gyngor gyrfaoedd o ansawdd, rydym mewn perygl o weld myfyrwyr Cymru yn mynd i ddyled heb reswm da, fel y dywedais. Rwy’n credu bod Ysgrifennydd y Cabinet wedi colli'r cyfle i gymell myfyrwyr i astudio pynciau fel gwyddoniaeth a pheirianneg, y mae eu gwir angen yn ein heconomi, drwy ddarparu hyfforddiant am ddim a grantiau prawf modd ar gyfer y pynciau hynny.
Rwyf hefyd yn pryderu am y chwyddiant posibl i gostau myfyrwyr, o ran rhenti ac ati, wrth i landlordiaid ac eraill ddeall bod gan fyfyrwyr fenthyciadau a mwy o arian o bosib. Gwelsom hyn yn digwydd pan gyflwynwyd benthyciadau i fyfyrwyr eu yn y 1990au. Aeth y rhent ar gyfer llety myfyrwyr i’r entrychion i ddechrau. Felly, beth yw asesiad Ysgrifennydd y Cabinet am y chwyddiant o ran costau i fyfyrwyr, yn sgil y mesurau a gyhoeddwyd heddiw? Diolch.