Part of 9. 8. Cyfnod 3 Bil yr Undebau Llafur (Cymru) – Senedd Cymru am 6:53 pm ar 11 Gorffennaf 2017.
Diolch, Lywydd. Cynigiaf welliant 1. Mae'r gwelliant hwn yn cyfeirio at gyfyngiadau ar gyflogwyr o ran didynnu tanysgrifiadau undeb o gyflogau. Mae Llywodraeth y DU wedi moderneiddio’r berthynas rhwng undebau llafur a'u haelodau. [Torri ar draws.] O, ydyn, maen nhw. [Torri ar draws.] Mae'r gwelliant hwn yn anelu at roi cyfle i weithwyr y sector cyhoeddus i wneud eu taliadau drwy ddebyd uniongyrchol, ac yn annog peidio â didynnu’r holl daliadau tanysgrifio i undebau drwy’r gyflogres. Drwy symud i leihau'r defnydd o ddidynnu taliadau tanysgrifio i undebau drwy’r gyflogres, mae Llywodraeth y DU wedi dod â mwy o dryloywder i weithwyr. Mae hyn yn ei gwneud yn haws iddynt ddewis p'un ai talu tanysgrifiadau ai peidio a pha undeb i ymuno ag ef—dewis yw hynny.
Mae deddfwriaeth bresennol y DU yn atal nyrsys, athrawon a gweision sifil rhag talu tanysgrifiadau undeb llafur yn awtomatig o'u cyflogau. Fodd bynnag, bwriad Bil y Llywodraeth Lafur Cymru hon yw annog a chadw’r arfer hwn, sydd bellach yn hollol hen-ffasiwn ac yn eithaf diangen.
Llywydd, yn yr unfed ganrif ar hugain, ni ddylid defnyddio adnoddau cyhoeddus i gynnal y broses o gasglu tanysgrifiadau undeb llafur. Mae casglu—[Torri ar draws.] Mae casglu tanysgrifiadau’n rhywbeth y dylai’r undebau llafur ei wneud yn uniongyrchol ac, yn wir, mae llawer ledled y DU wedi newid yn barod; mae Unite, GMB, Undeb y Gwasanaethau Cyhoeddus a Masnachol, Undeb y Brigadau Tân, ac Undeb y Prifysgolion a Cholegau i gyd yn annog eu haelodau i newid i ddebyd uniongyrchol. Bellach, mae llawer o weithwyr yn cael eu camarwain fel mater o drefn ar delerau ymuno ag undeb llafur wrth wneud hynny drwy ddidynnu taliadau tanysgrifio i undebau drwy’r gyflogres. Er enghraifft, diffyg gwybodaeth am yr ardoll wleidyddol ddewisol. Drwy ddiweddu’r arfer hwn ac annog taliadau drwy ddebyd uniongyrchol, nid yn unig y mae cyflogwyr yn ei chael yn haws o ran tryloywder ac o ran dewis p'un ai talu tanysgrifiadau ai peidio, ond maent yn cael eu diogelu’n llawn gan y warant debyd uniongyrchol, sy'n cynnwys hysbysiad ymlaen llaw o unrhyw newidiadau i'r debyd uniongyrchol, a'r gallu i’w ganslo ar unrhyw adeg. Rwy’n cynnig.