Part of the debate – Senedd Cymru am 5:47 pm ar 19 Gorffennaf 2017.
Hoffwn ddiolch i Darren Millar am gyflwyno’r ddadl hon heddiw ac i’r holl Aelodau am eu cyfraniadau gwerthfawr. Rwy’n falch o weld bod cefnogaeth drawsbleidiol i fynd i’r afael â phroblem gamblo cymhellol yng Nghymru. Er ein bod yn gwybod bod llawer o bobl yn cymryd rhan mewn gweithgareddau hapchwarae heb unrhyw broblemau amlwg, rydym hefyd yn gwybod bod gamblo, i rai pobl, yn tyfu’n ddibyniaeth sy’n arwain at effeithiau niweidiol ar iechyd ac yn gymdeithasol. Rwy’n credu bod Darren wedi rhannu straeon pwerus iawn gyda ni heddiw—hanesion Sarah, Joseph, Omair ac eraill.
Er bod nifer yr achosion o gamblo cymhellol yn isel, mae’r effaith ar iechyd ac yn gymdeithasol yn sylweddol, ac mae’n effeithio’n anghymesur ar bobl mwy difreintiedig, sydd bum gwaith yn fwy tebygol o ddatblygu problem gamblo cymhellol. Mae effaith gamblo ar unigolion yn cynnwys yr anallu i weithredu yn y gwaith, a phroblemau ariannol a all arwain at ddigartrefedd. Mae’r niwed yn sgil gamblo i’r gymdeithas ehangach yn cynnwys twyll, lladrata, colli cynhyrchiant yn y gweithlu a’r gost o drin y ddibyniaeth hon.
Amcangyfrifir y bydd chwech i 13 o bobl eraill yn cael eu heffeithio am bob person sydd â phroblem gamblo a gall hyn gynnwys aelodau o’r teulu, ffrindiau a chydweithwyr. Gallaf eich sicrhau ein bod, fel Llywodraeth, yn gweithio ar draws portffolios i nodi’r camau y gallwn eu cymryd i leihau nifer yr achosion o gamblo cymhellol a chyfyngu ar ei effaith ar iechyd pobl yng Nghymru ac ar y gymdeithas ehangach.
Er nad yw rheoleiddio a thrwyddedu hapchwarae wedi’u datganoli i Gymru, mae Deddf Cymru yn darparu pwerau newydd i Weinidogion Cymru a’r Cynulliad mewn perthynas â pheiriannau betio ods sefydlog, a byddwn yn edrych ar hyn ymhellach o fis Ebrill 2018 pan fydd disgwyl i ddarpariaethau llawn y Ddeddf gychwyn.
Mae polisi cynllunio cenedlaethol Llywodraeth Cymru yn ceisio cynnal a gwella ffyniant—