Nid wyf yn credu fod y modd rydych wedi disgrifio’r ffordd y mae meddygon teulu yn gwneud eu gwaith yn arbennig o deg. Rwy’n credu bod achos difrifol, fodd bynnag, dros wella nifer ac ansawdd atgyfeiriadau. Mae hon yn her fawr iawn i’r gwasanaeth iechyd, oherwydd mae’r mwyafrif llethol o bobl a gaiff eu hatgyfeirio gydag amheuaeth o ganser yn cael gwybod nad oes canser arnynt mewn gwirionedd. Felly, mae gennym ymrwymiad sylweddol eisoes lle rydym yn chwilio am y lleiafrif o bobl sy’n cael eu hatgyfeirio ac sydd wedyn yn cael gwybod bod ganddynt fath o ganser sydd angen cael ei drin.

Mae hefyd yn wir fod atgyfeiriadau canser wedi codi’n sylweddol yn y flwyddyn ddiwethaf. Maent wedi cynyddu 12 y cant yn y flwyddyn hon yn unig, ac mae’n ymwneud â sut rydym yn parhau i wella’r gyfradd atgyfeirio, ond hefyd beth yw’r gyfradd drosglwyddo, oherwydd yn y byrddau iechyd, ceir cyfraddau atgyfeirio gwahanol, a gwahanol gyfraddau trosglwyddo hefyd. Felly, i’r rhai nad ydynt yn gwybod, y gyfradd drosglwyddo yw nifer y bobl sy’n cael eu hatgyfeirio ac sy’n mynd ymlaen i gael gwybod bod ganddynt ganser penodol. Gallai hynny ymwneud â’r cymunedau eu hunain. Gallai ymwneud hefyd â’r niferoedd o bobl a sut a pham y maent yn cael eu hatgyfeirio. Mae’n bwysig iawn, unwaith eto, fod gennym ddull myfyriol priodol o weithredu lle y gall meddygon teulu siarad â’i gilydd, a rhai eraill yn y gwasanaeth, er mwyn deall beth sy’n digwydd a’r canlyniadau y maent yn eu darparu ar gyfer eu cleifion. Rwy’n credu bod yn rhaid cael dull myfyriol a chefnogol priodol yn hytrach na dweud y bydd yna fai ar feddygon teulu, sy’n cael gwybod eu bod yn gwneud eu gwaith yn y ffordd anghywir. Rwy’n credu bod hynny’n annhebygol o weld y math o ddull myfyriol a chadarnhaol y mae pobl eisiau ei fabwysiadu. Gadewch i ni beidio ag anghofio bod pobl yn dewis mynd i’r byd meddygol er mwyn gofalu am bobl ac er mwyn helpu i wella bywydau, ac mae angen i ni eu helpu i wneud eu gwaith yn ogystal â myfyrio’n briodol ynglŷn â ble mae angen gwella.