Part of 3. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:54 pm ar 19 Gorffennaf 2017.
Diolch i chi am yr ateb hwnnw, Ysgrifennydd y Cabinet. Gan aros gydag arolwg profiad cleifion canser Cymru, dywedodd bron i chwarter y cleifion nad oedd y meddyg teulu wedi bod o ddifrif ynglŷn â’u symptomau cyn eu diagnosis. Yn wir, dywedodd 6 y cant o gleifion eu bod wedi gorfod gweld eu meddyg teulu o leiaf bum gwaith cyn cael eu hatgyfeirio i’r ysbyty. Fel y nodwyd yn y cynllun cyflawni ar gyfer canser, mae canfod canser yn gynharach yn ei gwneud yn fwy tebygol y gall triniaeth fod yn iachaol, yn llai dwys ac yn llai costus. Felly, mae’n hanfodol, pan fydd rhywun â symptomau a allai gael eu hachosi gan ganser, eu bod yn cael eu cymryd o ddifrif. Yn anffodus, mae’n ymddangos ein bod yn gweithredu mewn model lle rydym yn ystyried cyflyrau drwy ddechrau o ddim yn hytrach na’u diystyru yn eu tro. Rydym yn gweithio tuag at y cyflyrau mwyaf difrifol yn hytrach na gweithio’n ôl ohonynt. Felly, Ysgrifennydd y Cabinet, beth arall y gellir ei wneud i wella’r broses o ganfod canser yn gynnar mewn gofal sylfaenol?