6. 5. Datganiad gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid: Diwygio Cyllidol — Gwersi gan yr Alban

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:54 pm ar 19 Gorffennaf 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru 3:54, 19 Gorffennaf 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i Mike Hedges, a chytunaf yn llwyr â’i bwynt olaf fod data cadarn yn hanfodol ar gyfer blaengynlluniau ei Lywodraeth ei hun a’i chynlluniau treth ei hun, a’i fod yn hanfodol i ni fel Cynulliad, felly, ar gyfer dwyn y Llywodraeth i gyfrif a chraffu arnynt. Rwy’n credu fy mod yn rhannu ei bryder ymhlyg nad oes gennym y data’n ddigonol ar lefel Cymru, ac yn sicr nid yw’n ddigon amserol. Mae ar ei hôl hi’n aruthrol. Felly, yn y sefyllfa bresennol, byddwn yn ceisio craffu ar gynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer yr economi, ar gyfer buddsoddi, ar ddata sy’n dyddio’n ôl 18 mis neu hyd yn oed ymhellach, ac nid yw hynny’n ddigon da. Mae gwers o’r Alban yn hynny o beth ynglŷn â gweithio i gael rhagor o ddata sy’n gyfredol ac yn ymwneud yn benodol â’r Alban.

Rydym hefyd yn gwybod, o archwilio’r ddau Fil treth a ddatblygwyd gennym fel Pwyllgor Cyllid, wrth i chi edrych ar y data, ac wrth i chi gael mwy o ddata am Gymru, mae’r darlun yn newid. Mae’n newid yn aruthrol. Fe newidiodd ar gyfer y dreth tirlenwi; fe newidiodd yn helaeth ar gyfer y dreth stamp. Felly, mae honno’n wers i ni i gyd. Fe newidiodd ar gyfer y ffin, yn ogystal, ond bydd Mike Hedges yn cofio hynny.

Rhaid i mi ddweud, Dirprwy Lywydd, er ein bod wedi cael sgwrs rhwng aelodau’r Pwyllgor Cyllid yn y Siambr yma, byddwn yn dal i fod eisiau cytuno â phwynt sylfaenol Mike Hedges, sef nad mater ar gyfer y Pwyllgor Cyllid yn unig yw hyn yn awr; mae hyn yn ymwneud â 60 Aelod yn codi treth incwm ar gyfer Cymru. Mae’r ffordd y gwnawn hynny, yn y pen draw, yn mynd i fod yn allweddol i bawb. Felly, os hoffwch, nid wyf am ymddiheuro—fe ddof yn ôl eto gyda datganiadau pellach, rwy’n siŵr, gyda chaniatâd y Cadeirydd a’r Pwyllgor Busnes, i bawb gael cyfle i wybod beth rydym yn ei wneud yn y Pwyllgor Cyllid a sut y mae hynny’n symud ymlaen yn gyflym, mewn gwirionedd, nid yn unig y gwaith craffu, ond y ffordd rydym yn adeiladu dull seneddol o ymwneud â deddfwriaeth ariannol, beth bynnag y gallai hynny fod—Bil cyllideb, Bil ariannol neu beth bynnag fydd gennym yn y pen draw. Hoffwn ddweud ar y pwynt hwnnw y byddwn yn gweld hynny fel gwaith ar y cyd. Rwyf am i Lywodraeth Cymru fod yn rhan o hynny; rwyf am i’r Pwyllgor Cyllid fod yn rhan o hynny. Ein gwaith yma, does bosibl, yw adeiladu’r broses seneddol, ac nid cwestiwn yw hwnnw y mae’r Llywodraeth yn ei gynnig, rydym ni’n ei feirniadu ac yn cynnig dewis amgen, ac yna’u bod hwy’n ein beirniadu ni ac yn y blaen. Mae’n waith ar y cyd, gobeithio, ac yn sicr, fel Cadeirydd y Pwyllgor Cyllid, byddwn eisiau ei ddatblygu yn yr ysbryd hwnnw, ac rwy’n synhwyro bod y pwyllgor yn awyddus i wneud hynny hefyd. Mae’n rhaid i ni weithio gyda datganoli anghymesur, er y byddai fy meirniadaeth ohono yr un fath ag un Mike Hedges.

Yn olaf, roeddwn yn fwy cynnil na Mike Hedges pan ddywedais nad yw popeth yn yr Alban yn well nag yr ydym ni’n ei wneud yma, ond y ffaith amdani yw na wnaeth y pwyllgor cyllid yn yr Alban graffu ar eu cyllideb ddrafft. Cafodd ei wneud mewn ffordd lawer mwy gwleidyddol, os hoffwch, mewn bargeinion rhwng pleidiau a chytundebau rhwng pleidiau. Mae gennym fargeinion rhwng pleidiau a chytundebau rhwng pleidiau yma, ond nid yw’n atal y Pwyllgor Cyllid rhag craffu ar y gyllideb ddrafft yn drylwyr. Eleni, byddwn yn ei wneud yn fwy trylwyr nag erioed o’r blaen hyd yn oed, a bydd cyfle i bob pwyllgor wneud hynny hefyd, ac rwy’n gobeithio y byddant yn ymuno â ni ac y bydd hon yn broses ddysgu i bawb ohonom.