Diolch i chi, David Melding, am eich persbectif hanesyddol, sy’n ddefnyddiol iawn. Credaf fod manylion y contract hwn, a methiant Cyfoeth Naturiol Cymru i weld bod unrhyw beth o’i le yn y ffordd yr aethant ati, wedi cael eu trafod yn drylwyr iawn yn adroddiad y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus. Roeddwn am ychwanegu fy llais i ddweud pam fod methiant Cyfoeth Naturiol Cymru i ddeall eu bod wedi mynd ati mewn modd amhriodol yn taflu goleuni ar y materion ehangach sy’n ymwneud â phwysigrwydd coedwigaeth a’r diwydiant coed yng Nghymru.

Oherwydd yn ystod ymchwiliad y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig ar goedwigaeth, aethom allan a chyfarfod, yn amlwg, â llawer o aelodau o’r diwydiant, ac rwy’n sicr yn cofio mynd i felin goed Crymlyn a chael gwybod eu bod yn hynod o ofidus nad oedd y contract coed llarwydd wedi’i roi allan i dendr cyhoeddus, ac yn wir, yn synnu’n fawr nad oedd wedi’i roi allan ar gyfer aildendro ar ôl i’r archwilydd cyffredinol fynegi ei bryderon gwreiddiol. Felly, rwy’n meddwl, os mynnwch, fod y drosedd wedi’i chyflawni ddwywaith, yn yr ystyr, nid yn unig fod y contract gwreiddiol heb gael ei roi allan i dendr, ond wedyn, pan dynnwyd eu sylw at y camgymeriad, eu bod wedi mynd ati i gloddio twll hyd yn oed yn fwy.

Rwy’n credu ei fod yn destun pryder mawr, oherwydd mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn chwarae rhan strategol iawn yn rheoli pris coed yng Nghymru, ac roedd yn deall y rhan honno oherwydd eu bod yn arfer rhyddhau coed ar y farchnad er mwyn ei sefydlogi. Felly, nid wyf yn gallu deall, er enghraifft, pam na chymerwyd y contract a roesant allan i dendr rhwng mis Mai 2012 a Mai 2013 er enghraifft. Mae’n anodd iawn i berson lleyg ddeall pam na chafodd ei gymryd gan y diwydiant ar y pryd, am eu bod yn dweud heddiw eu bod yn drist iawn na chawsant gyfle i wneud cais amdano.

Mae’n debyg mai’r ail bwynt sy’n anodd i mi ei ddeall yw pam nad oedd yn bosibl ymdrin â’r coed llarwydd heintiedig ar sail fwy cymedrol, yn hytrach na gwthio’r cyfan ar y farchnad, a oedd, yn amlwg, yn mynd i ostwng pris coed; mae hynny’n hollol amlwg. Nid wyf yn deall pam—os ydych yn cwympo coed, onid oes modd ei adael, ac yna ei glirio fel sy’n ofynnol? Oherwydd mae marchnad enfawr ar gyfer coed llarwydd. Caiff ei ddefnyddio ar gyfer cladin, caiff ei ddefnyddio ar gyfer lloriau, a chaiff ei ddefnyddio fel dewis arall yn lle derw. Ac o ystyried mai ni yw’r trydydd mewnforiwr mwyaf o goed yn y byd, mae’n rhaid bod marchnad ar gyfer coed a dyfir yn y wlad hon. Nid wyf yn ei ddeall; nid yw’n gwneud synnwyr—