Part of the debate – Senedd Cymru am 4:49 pm ar 19 Gorffennaf 2017.
Mae’n ddigon posibl, ond os yw cyrff sy’n gwneud penderfyniadau yn gor-reoleiddio, mae hwnnw’n fater o gryn bryder i ni. Mae’r UE am wahardd Asulox, er enghraifft, sy’n bwysig iawn wrth reoli rhedyn ar y bryniau. Ac rydym wedi cael ein heithrio’n flynyddol rhag yr hyn y maent am ei wneud ers y chwe blynedd diwethaf. Byddwn yn gallu penderfynu drosom ein hunain a yw hwnnw’n bolisi call ai peidio, ac nid ydyw. Efallai fod yr UE yn awyddus i gael gwared ar glyffosad fel chwynladdwr, rhywbeth a brynwn mewn archfarchnadoedd fel Roundup. Nid yw hwn yn benderfyniad synhwyrol, ond fe allwn ni wneud y penderfyniad hwnnw yn y dyfodol yn hytrach na biwrocratiaid anetholedig ym Mrwsel. Mae ffermwyr yn cael problemau enfawr gyda thrawsgydymffurfio oherwydd, ar y funud, mae’n rhaid iddynt gydymffurfio â phob manylyn yn y rheoliadau cymhleth y mae’r UE yn eu gorfodi arnom, a byddwn yn gallu mynd drwy’r llu o reoliadau drosom ein hunain i benderfynu pa rai rydym am eu cadw, pa rai sy’n ormodol a pha rai y gallwn eu hepgor yn gyfan gwbl. Felly, ar y cyfan, rwy’n credu bod dod â phenderfyniadau i lawr i’r lefel synhwyrol isaf yn beth hanfodol bwysig a gwerthfawr i ni allu ei wneud.
Mae rhannau eraill ein cynnig, sy’n cyfeirio at feysydd eraill o’r math hwnnw, nad ydynt yn gysylltiedig â’r UE—er enghraifft, ymgynghori ar gau ysgolion gwledig neu benderfyniadau ynglŷn â lleoli ffermydd gwynt gwledig, er enghraifft—yn hanfodol bwysig, rwy’n meddwl, o ran cynnal purdeb a chyfanrwydd ein tirweddau hyfryd yn y canolbarth. Nid wyf yn hoffi gweld coedwigoedd o felinau gwynt yn ymddangos ar ben y bryniau ac wrth gwrs, maent yn amhoblogaidd iawn yn y cymunedau y cawsant eu sodro arnynt. Nid oes raid i ni gael dadleuon am newid yn yr hinsawdd a chynhesu byd-eang a achoswyd gan bobl er mwyn hyrwyddo’r ddadl hon, oherwydd hyd yn oed os ydych yn derbyn y damcaniaethau ynglŷn â chynhesu byd-eang a achoswyd gan bobl, rhaid ei bod yn amlwg fod y cyfraniad y gellir ei wneud i ddatrys problemau newid yn yr hinsawdd drwy gael safbwynt eithafol o blaid lleoli ffermydd gwynt mewn lleoedd amhriodol—nid yw’n gwneud unrhyw gyfraniad go iawn i ddatrys y broblem o gwbl. Ond mae bywydau pobl yn cael eu dryllio, a phe bai gennym ddull lleol o reoli, yna byddem yn gallu rhwystro penderfyniadau o’r fath. Felly, mae’n hanfodol bwysig ein bod yn ymwybodol iawn o’r problemau arbennig sy’n bodoli mewn ardaloedd lle mae gennym boblogaeth denau a chysylltiadau trafnidiaeth anodd, a bod gennym fodd cyfansoddiadol o fynd i’r afael â’r rhain yn y ffordd fwyaf effeithlon. Credaf fod gadael yr UE yn cyfrannu at y broses honno, er nad yw’n ateb hollgwmpasol i’r cyfan.
Os edrychwn ar bysgota, er enghraifft—sy’n bwysig iawn i ni, unwaith eto—mae gan Ganolbarth a Gorllewin Cymru oddeutu 75 y cant o arfordir Cymru yn ôl pob tebyg. Mae’r polisi pysgodfeydd cyffredin wedi dinistrio’r diwydiant pysgota yn llwyr yn y Deyrnas Unedig gyfan. Mae wedi bod yn drychineb ecolegol hefyd fel y gŵyr pawb ohonom gyda’r polisi pysgod taflu yn ôl.