Part of the debate – Senedd Cymru am 2:58 pm ar 27 Medi 2017.
Mae diogelwch yn fater y dylai’r Ysgrifennydd ei ystyried ac mae’n nodio, felly mae wedi clywed yr hyn rydych newydd ei ddweud; hollol deg. Y mater arall, wrth gwrs, yw’r anghydfod ariannu sy’n digwydd ar hyn o bryd gyda Llywodraeth Cymru. Rhoddodd Ysgrifennydd y Cabinet dystiolaeth y bore yma i Bwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau, a dangosodd ymatalgarwch rhyfeddol, ac rwy’n credu bod hynny’n deillio o’r ffaith ei fod yn cael trafodaethau parhaus â Thrysorlys y DU ac ni fuaswn yn disgwyl llai ganddo. Serch hynny, rwy’n cadw’r hawl i ddweud bod Llywodraeth y DU wedi ein siomi. Yn 2014, ysgrifennodd Ysgrifennydd trafnidiaeth Llywodraeth y DU at ragflaenydd Ysgrifennydd y Cabinet i ddweud na fyddai’r grant bloc yn cael ei effeithio ac y byddai’n cael ei ddiogelu’n rhesymol rhag effaith adolygiadau rheoleiddio a thaliadau mynediad i’r trac. Cafodd yr addewid hwnnw ei wneud i ddiogelu hynny. Cafodd ei wneud hefyd i’r Pwyllgor Economi, Seilwaith a Sgiliau blaenorol yn 2015—mis Medi 2015—addawodd swyddog o’r Adran Drafnidiaeth yr un peth yn union ac felly roedd Ysgrifennydd y Cabinet yn gallu dweud wrth y Pwyllgor ym mis Ebrill eleni ein bod yn disgwyl i’r grant bloc gael ei ddiogelu’n rhesymol rhag effaith y taliadau mynediad i’r trac. Mae rhywbeth wedi newid; mae rhywbeth wedi newid yn Llywodraeth y DU ac ni allwn ddweud beth ydyw. Mae Llywodraeth y DU yn awr yn gwrthod diogelu’r grant bloc rhag y taliadau mynediad i’r trac, sy’n bygwth y fasnachfraint reilffyrdd a’r Llywodraeth yn gweithio’n galed i’w ddatrys. Rwy’n credu ei fod yn beth da fod y mater hwnnw wedi ei wahanu oddi wrth fater dyfarnu’r contract, ond mae hwn yn rhywbeth sy’n rhaid ei ddatrys, a gallaf weld y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn gweithio ar hynny. Os yw Llywodraeth Cymru yn mynd i weithredu’r argymhellion yn yr adroddiad yn effeithiol heb gael ei llyffetheirio’n ariannol gan Lywodraeth y DU, gallem weld gwasanaethau rheilffyrdd yn cael eu trawsnewid. A’r hyn y buaswn yn ei ddweud wrth Dai Lloyd yw fy mod yn gweld Llywodraeth Cymru sy’n gweithio’n galed i wneud hynny, er gwaethaf yr anawsterau a roddwyd yn ei ffordd gan Lywodraeth y DU, ac rwy’n annog pob plaid yn y Siambr hon i gefnogi’r adroddiad a chefnogi’r Llywodraeth i ddatrys y fasnachfraint reilffyrdd.