Mae’n rhaid i bob plaid yn y Cynulliad hwn gydnabod bod anhyblygrwydd Llywodraeth y DU yn yr ymrwymiad i ariannu a datganoli’r pwerau angenrheidiol i Lywodraeth Cymru yn gwneud y broses gaffael a dyfarnu’r fasnachfraint gryn dipyn yn fwy anodd i Lywodraeth Cymru allu gwireddu ei dyheadau ar gyfer gwasanaethau rheilffyrdd yng Nghymru a chyflwyno’r metro. Mae’n rhaid edrych ar hyn hefyd yng ngoleuni’r ffaith fod Llywodraeth Cymru, er mwyn cyflawni’r amcanion hyn, wedi penderfynu ffurfio corff llywodraethu cwbl newydd ar ffurf Trafnidiaeth Cymru. Rydym hefyd yn cydnabod y cymhlethdodau enfawr wrth drosglwyddo perchnogaeth cledrau craidd y Cymoedd a’r ymrwymiad parhaus y mae hyn yn ei olygu i Lywodraeth Cymru. Efallai y gallai Ysgrifennydd y Cabinet roi’r wybodaeth ddiweddaraf i ni am y sefyllfa mewn perthynas â’r £125 miliwn a addawyd ar gyfer trydaneiddio cledrau craidd y Cymoedd, a pha un a fydd yr arian hwn ar gael os nad yw trydaneiddio’n digwydd. O ystyried y materion hyn, neu efallai y byddai rhywun yn dweud ‘anawsterau bron yn anorchfygol’, a yw Ysgrifennydd y Cabinet yn hyderus y bydd dyheadau Llywodraeth Cymru ar gyfer y rhwydwaith rheilffyrdd yng Nghymru, fel y’i rhagwelwyd, yn cael eu cyflawni?

Yn dilyn sesiwn ddiweddaru gyda staff Ysgrifennydd y Cabinet ddoe, rwy’n deall yn iawn pam fod Llywodraeth Cymru wedi penderfynu bwrw ymlaen â materion y tendrau. Dywedwyd wrthym, pe bai pethau’n para y tu hwnt i’r Nadolig, fod posibilrwydd real iawn y byddai dau gynigydd yn tynnu’n ôl o’r broses dendro. Mae UKIP yn galw ar Lywodraeth y DU i roi cyllid a datganoli llawn i Lywodraeth Cymru.