A gaf fi adleisio diolch aelodau eraill o’r pwyllgor i dystion a ddaeth i roi tystiolaeth i’r pwyllgor? Roedd yn ymchwiliad diddorol. Rwy’n gobeithio ac yn credu bod ei gasgliadau wedi bod yn ddefnyddiol, ac rwy’n croesawu’r ffordd y mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi mynd i’r afael â’r argymhellion a wnaed ynddo.

Mae bob amser yn dda cael cymryd rhan mewn trafodaeth ar fysiau lle y mae Ysgrifennydd y Cabinet yn ymateb iddi oherwydd gwn ei fod yn gefnogwr ymroddedig a brwd i’r sector diwydiant bysiau yng Nghymru. Credaf fod yr uwchgynhadledd fysiau a gynhaliwyd ganddo wedi cael ei chroesawu gan bob rhan o’r sector. Bydd yn cofio’r trafodaethau a gawsom am adroddiad fforwm economaidd ardal Castell-nedd, a gyflwynais iddo ef a chyd-Aelodau o’r Cabinet yn gynharach yn y flwyddyn, ac un o’r pethau y gofynnai’r adroddiad amdanynt, os hoffech, oedd bargen newydd i ddefnyddwyr bysiau, ac rwy’n credu bod y cwestiwn ynglŷn ag effaith tagfeydd traffig ar wasanaethau bysiau yn elfen hanfodol wrth gynnig y fargen newydd honno. Mae’n hanfodol ein bod yn cydnabod effeithiau andwyol y lefel honno o dagfeydd ar ein gwasanaethau bysiau. Fel y mae Jenny Rathbone ac eraill wedi’i nodi, ni allwch ddisgwyl i bobl ddefnyddio bysiau os nad ydynt yn symud yn ddigon cyflym. Mae hynny’n creu cylch dieflig, ac eto mae ein model cyfredol yn gofyn i ni wneud yn siŵr fod bysiau mor llawn o deithwyr sy’n talu ag y gallant fod.

Mae nifer o ardaloedd yn fy etholaeth, fel Aelodau eraill yn y Siambr hon, heb wasanaeth bws da o gwbl oherwydd, ar un ystyr, maent wedi’u dal yn nhir neb rhwng gwasanaethau bws lleol nad ydynt yn fasnachol hyfyw ar y naill law a’r ffaith nad oes lefelau digonol o gymhorthdal i ddarparu gwasanaeth cyhoeddus â chymhorthdal ar y llaw arall. Felly, mae’r her honno rhwng proffidioldeb a chymhorthdal cyhoeddus yn rhan annatod o’n system gyfredol, ac yn dangos yn glir i mi ac i Aelodau eraill nad yw’n gweithio ar y model cyfredol, os mynnwch—y model busnes cyfredol.

Ond mae gennyf un apêl, a dweud y gwir, i Ysgrifennydd y Cabinet, a gwn fy mod yn gwthio wrth ddrws agored yma yn bendant, sef i edrych ar fater tagfeydd bws fel rhan o fater llawer mwy mewn gwirionedd. Mae’n amlwg mai’r hyn sydd ei angen yma yw ateb i dagfeydd bws, ond hefyd mae angen golwg strategol ar nifer o ffactorau sydd ar waith wrth gyflwyno’r math o wasanaeth bysiau y mae fy etholwyr ac etholwyr eraill ei angen ac yn ei haeddu, a bod yn gwbl onest. Bydd hyn yn ein tywys ar hyd llwybr technoleg a blaenoriaethu bysiau a materion cynllunio, sy’n cael eu trafod yn dda a’u harchwilio’n dda yn yr adroddiad. Ond mae angen i ni ystyried hefyd a yw’r grant cymorth gwasanaethau bws, y gronfa drafnidiaeth leol, y gronfa rhwydwaith trafnidiaeth leol, a’r buddsoddiad y mae awdurdodau lleol eu hunain yn ei wneud mewn llwybrau bysiau, yn cael eu defnyddio yn y ffordd orau ar hyn o bryd wrth fynd ar drywydd amcanion y Llywodraeth yn hyn o beth—ac wrth gwrs, rôl gweithredwyr bysiau’n dewis y math cywir o fflyd, a fflyd werdd. Rydym yn cydnabod bod trafnidiaeth fysiau’n ddewis mwy ecogyfeillgar na theithio mewn car, ond mewn gwirionedd nid yw hynny ond yn parhau’n wir os yw ansawdd y fflyd yn cael ei gynnal a’i wella, ac mai dyna’r fflyd fwyaf ecogyfeillgar y gall y model ei chynnal.

Ceir llawer o gymhellion croes i’r graen yn y system gyfredol sydd wedi eu deall yn dda iawn, felly mewn gwirionedd apêl yw hon i ddod o hyd i ateb cydgysylltiedig i nifer o heriau cysylltiedig, ac i edrych ar y peth o safbwynt strategol.