Wel, yn wir. Ni oedd, wrth gwrs, yn clirio’r llanast a adawyd i ni yn 1979. [Torri ar draws.] Mae yna lawer o’r Aelodau yn y Cynulliad hwn, wrth gwrs, nad ydynt yn ddigon hen i gofio dyddiau tywyll y 1970au, ond mae gan rai ohonom atgofion hir iawn yn wir. Ond mae hon yn ddadl bwysig gan fod twristiaeth yn aruthrol o bwysig i Gymru, ac fel un o’r Aelodau dros Ganolbarth a Gorllewin Cymru—wrth gwrs, mae gennym yr holl ddarnau gorau o’r diwydiant twristiaeth—mae’n golygu ei bod yn bwysicach fyth i ni.

Rwy’n meddwl ei bod yn ddefnyddiol iawn inni gyflwyno rhai o’r ystadegau cefndirol i hyn, a buasai’n rhaid mesur unrhyw gynnig newydd ar gyfer treth yn erbyn y rhain. Mae cyfran Cymru o ymweliadau twristiaid â’r DU oddeutu 3 y cant, ac o’r rheini, 43 y cant sy’n ymweld â Chymru’n unig. Yr arhosiad cyfartalog yng Nghymru yw chwe noson, ac mae’r gwariant ar gyfartaledd yn £363 y pen. Dyna £61 y noson ar gyfartaledd ac mae hynny’n llawer llai na’r gwariant cyfartalog yn y DU, sef £100. Nawr, nid ydym yn gwybod ar ba gyfradd y byddai unrhyw dreth dwristiaeth yn cael ei gosod, ond mae Sefydliad Bevan wedi awgrymu £1. Wel, efallai nad yw £1 ar £61 i’w weld yn llawer, ond o gofio’r ffeithiau a grybwyllais yn gynharach yn y cwestiynau i’r Ysgrifennydd cyllid mewn perthynas â phris cystadleurwydd Prydain ym marchnadoedd y byd—. Fe ailadroddaf yr hyn a ddywedais yn gynharach, os gallaf ddod o hyd i fy sbectol. Mae Prydain bron ar waelod tabl cynghrair y byd o ran cystadleurwydd pris: ar safle 135 allan o 136 o wledydd. Gwae ni os gwnawn y sefyllfa honno’n waeth hyd yn oed, ac er nad yw’n ymddangos yn llawer iawn efallai—£1 neu £2 neu beth bynnag—mae’n bosibl mai dyna fydd y gwelltyn sy’n torri cefn y camel i lawer o bobl, ac ni all unrhyw beth sy’n gwneud Cymru yn lle llai deniadol i ymwelwyr o ran gwerth am arian fod yn dda i’r diwydiant twristiaeth.

Oes, mae yna enghreifftiau o amgylch y byd o drethi twristiaeth yn cael eu cyflwyno’n llwyddiannus. Maent yn tueddu i weithio lle y mae’r galw ar ran twristiaid yn eithaf anhyblyg. Mae Caerfaddon ar hyn o bryd, rwy’n credu, yn ystyried cyflwyno rhyw fath o dreth dwristiaeth. Wel, mae symud o amgylch Caerfaddon yn ystod y tymor twristiaeth yn aml yn anodd iawn. Mae Fenis yn enghraifft arall o hyn, neu hyd yn oed Efrog Newydd neu San Francisco, fel y crybwyllodd Joyce Watson yn gynharach. Mae’r rhain i gyd yn lleoliadau rhyngwladol sydd â galw cymharol anhyblyg o ran ymweliadau. Pa un a fyddai hynny’n wir am Gymru neu Gymru gyfan yn fater hollol wahanol ac yn erbyn y cefndir o anhawster economaidd rydym wedi byw ynddo ac wedi brwydro yn ei erbyn ers blynyddoedd lawer, rwy’n meddwl y buasem yn cymryd risg fawr iawn yn wir pe baem yn ychwanegu ymhellach at y baich treth, a allai dueddu i’w wneud yn lle llai deniadol i dramorwyr yn enwedig ymweld ag ef.