Cyfarfûm â Carl gyntaf pan gafodd ei ethol i'r Cynulliad yn 2003, ac fel y clywsom, roedd yn falch iawn o gynrychioli ei etholaeth. Ac fel y byddai rhai yma, rwy'n credu, yn cofio, pan fyddai materion lleol yn codi, roedd weithiau yn awyddus i sicrhau ei fod yn cael ei ystyried ar wahân i'r ACau rhanbarthol ar gyfer y gogledd a oedd, wrth gwrs, yn cwmpasu'r ardal gyfan. Ac yn aml, fel rhagymadrodd i'w gyfraniadau yn y Siambr byddai'n dweud 'fel yr Aelod a etholwyd yn uniongyrchol dros Alun a Glannau Dyfrdwy', cyn mynd ymlaen i wneud pwynt neu ofyn cwestiwn. Rwy'n credu bod hynny wedi taro llawer ohonom fod Carl yn benderfynol o gael effaith a gwneud cyfraniad sylweddol yma yn y Cynulliad o'r cychwyn cyntaf, ac wrth gwrs, fe wnaeth hynny. Mae gwneud y pontio hynny, y soniodd eraill amdano, o weithio ar lawr y ffatri ac ar gyngor tref i fod yn Aelod Cynulliad ac i Gabinet Llywodraeth Cymru, a gwneud y pontio hwnnw yn rhwydd—pan fyddwch chi'n dechrau meddwl am hynny, mae hynny'n eithaf ffenomen.

Ond rydym ni hefyd yn gwybod pan gyrhaeddodd Carl yn y Llywodraeth nad oedd yn fodlon mewn unrhyw ffordd ymlacio a myfyrio ar y daith honno. Roedd yn hollol benderfynol o wella bywydau pobl yng Nghymru drwy'r cyfle a oedd ganddo yn y Llywodraeth. Rwy'n credu y byddem ni i gyd yn dweud ei fod yn dangos gallu, ymrwymiad a brwdfrydedd gwirioneddol i wneud gwahaniaeth i bobl, i ddatblygu a gweithredu polisi ac yn y ddeddfwriaeth—Deddf cenedlaethau'r dyfodol, y ddeddfwriaeth ar ddigartrefedd, y ddeddfwriaeth ar gam-drin domestig ac eraill. Ac rwy'n meddwl ei bod yn amlwg bob amser ei bod yn bwysig i Carl fod yn gwneud pethau mewn gwirionedd. Nid oedd yn ymwneud â'r swydd, roedd yn ymwneud â defnyddio'r swydd honno a gwneud pethau ystyrlon er lles cyfiawnder cymdeithasol ein cymunedau a'n pobl ni yma yng Nghymru.

Rwy'n sicr yn cyfrif Carl yn gydweithiwr ac yn gyfaill da. Fel Aelodau Cynulliad ac wrth wasanaethu gyda'n gilydd yn y Cabinet, roedd bob amser yn hawdd iawn gweithio gydag ef, ac roedd ganddo amser i siarad a thrafod. Fel Gweinidog yn datblygu polisïau trawsbynciol, ar draws portffolios polisi, nid oedd bob amser yn hawdd gweithio ar y cyd ag aelodau eraill y Llywodraeth. Ond pan oedd y dasg honno o'ch blaen ac roedd yn rhaid i chi gwrdd â Carl, roeddech chi'n gwybod y byddai bob amser yn brofiad adeiladol, ac rwy'n meddwl mai dyna oedd yn bwysig am Carl. Nid oedd yn ymwneud ag unrhyw fath o gystadleuaeth bersonol, roedd yn ymwneud â chyflawni pethau, cyflawni pethau ar y cyd a gweithio gyda'n gilydd.

Yn fwyaf diweddar, fel Cadeirydd y Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol, gweithiodd y pwyllgor a minnau ar y cyd ag ef, yn ei swyddogaeth fel Ysgrifennydd y Cabinet dros gymunedau, ar ein hadroddiadau ar graffu, trais domestig, ceiswyr lloches a ffoaduriaid, Cymunedau yn Gyntaf a diogelwch tân, ac ar ddarnau o ddeddfwriaeth. Ac yn ôl y disgwyl, credaf ein bod wedi cael gan Carl yr union beth y byddem wedi ei ddisgwyl: roedd yn barod i wrando a chyfaddawdu, ond hefyd i sefyll yn gadarn os oedd yn argyhoeddedig o rinweddau neu ddiffyg rhinweddau gynnig neu awgrym penodol.

Fel y clywsom, mae pawb yn hoff iawn o rywun sy'n gymeriad, ac roedd Carl yn sicr yn gymeriad. Roedd bob amser yn llawn hwyl ac yn dangos cynhesrwydd, ac roedd hynny'n amlwg iawn pan wnaethom, ynghyd â ffrindiau AC Llafur a phartneriaid eraill, deithio i'r gogledd ar gyfer parti pen-blwydd Carl yn bedwar deg oed yng Nghlwb Llafur Cei Connah—gyda karaoke, wrth gwrs. Roedd yn glir ac yn amlwg yno fod Carl yn rhan annatod o'i gymuned ac roedd y bobl yn ei barchu a'i werthfawrogi—ac, wrth gwrs, roedd yn cael eu parchu ar draws y pleidiau gwleidyddol ac yn cael ei garu gan gynifer o fewn y Cynulliad a'r tu allan iddo: teulu a ffrindiau, ei gymuned, cyd-Aelodau Llafur yma, ym mhob rhan o'r blaid a'r mudiad yng Nghymru a thu hwnt, ac mewn grwpiau a sefydliadau y bu'n gweithio â nhw fel Gweinidog. Gwn fod ein staff arlwyo gwych a'r staff cyffredinol yma yn y Cynulliad yn hoff iawn o Carl, ac, fel y dywedodd Lesley, roedd yn ffefryn arbennig gan yrwyr Llywodraeth Cymru sydd, fel y dywedodd Lesley hefyd, â llawer o straeon i'w hadrodd.

Mae'n anodd iawn derbyn na fydd Carl yma mwyach—yn y Siambr hon, yn ein pwyllgorau, yn y Cynulliad, yn ei etholaeth yn Alun a Glannau Dyfrdwy. Mae'n golled enfawr i ni i gyd, ond, wrth gwrs, yn bennaf oll, i Bernie, Jack, Lucy, ac i rieni Carl, ac estynnwn ein cydymdeimlad iddyn nhw ar yr adeg hon ac yn yr amser sydd i ddod.