Grŵp 8. Cadw’n gaeth am resymau iechyd meddwl (Gwelliannau 62, 63)

– Senedd Cymru am 6:11 pm ar 21 Tachwedd 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 6:11, 21 Tachwedd 2017

Y grŵp nesaf o welliannau yw'r grŵp hynny am gadw'n gaeth am resymau iechyd meddwl. Gwelliant 62 yw'r prif welliant. Rydw i'n galw ar Darren Millar i gynnig y prif welliant ac i siarad i'r gwelliant yma a'r gwelliannau eraill—Darren Millar.

Cynigiwyd gwelliant 62 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 6:12, 21 Tachwedd 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Rwy'n codi i gynnig gwelliant 62 ac i siarad am welliant 63. Cyflwynwyd y ddau yn fy enw i. Yn ystod y ddadl yng Nghyfnod 2, mynegais bryderon am oblygiadau posibl adran 42 y Bil, sy'n ymwneud â phlant a phobl ifanc dan gadwad. Mae adran 42 yn caniatáu ar gyfer rhoi'r gorau i'r dyletswyddau a roddir gan y Bil ar ysgolion, colegau ac awdurdodau lleol i baratoi cynlluniau datblygu unigol a'u cynnal pan fydd pobl ifanc yn agored i orchmynion cadw.

Nod yr adran hon yw bod yn gymwys i'r rhai a gedwir am resymau cyfiawnder troseddol. Ond, yn ystod Cyfnod 2, roedd yn amlwg na roddwyd llawer o ystyriaeth i'r rhai a gedwir am resymau iechyd meddwl. Ar ôl atal trafodion Cyfnod 2, cytunodd cyn-ddeiliad y portffolio i ystyried y mater ymhellach a gweithio gyda mi, pe byddai angen, i roi sylw i'r mater hwn.

Nawr, yn amlwg, mae amgylchiadau'n gallu codi lle bydd angen darpariaeth addysg ychwanegol ar blant a phobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol pan fyddant yn cael eu cadw o dan y Ddeddf iechyd meddwl am gyfnod yn yr uned iechyd meddwl. Yn wir, yn ddiweddar, ymwelodd aelodau'r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ag unedau gwasanaethau iechyd meddwl plant a'r glasoed yng Nghymru lle'r oedd yna unedau addysg yn rhan gyfansawdd o'r unedau CAMHS hynny. Mae'n ddigon hawdd deall y gellid cael adegau pan fo rhywun ifanc yn mynd i un o'r unedau hynny a bod angen peth darpariaeth dysgu ychwanegol arno. Felly, dyma'r mathau o leoliadau y dylai'r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol barhau i gael ei darparu ynddyn nhw ar gyfer y rhai sy'n derbyn cymorth cyn iddyn nhw fod dan gadwad.

Rwy'n ddiolchgar iawn, Ysgrifennydd y Cabinet, am y cysylltiad a fu rhyngof i â'ch swyddfa a swyddogion y Llywodraeth, sydd wedi arwain at gyflwyno gwelliant 62. Rwyf wedi bod yn hapus iawn i ymgysylltu ac yn falch o'r cymorth sydd wedi bod gyda'r drafftio.

Felly, mae'r gwelliant yn ceisio darparu ar gyfer pwerau i wneud rheoliadau sy'n galluogi Gweinidogion Cymru i gymhwyso'r dyletswyddau i sicrhau bod plant a phobl ifanc ag anghenion dysgu ychwanegol sy'n cael eu cadw o ganlyniad i iechyd meddwl gwael yn parhau i gael y cymorth sydd ei angen arnyn nhw.

Mae gwelliant 63 yn ganlyniadol i welliant 62, ond 62 yw'r un pwysig iawn, ac rwy'n annog pob aelod i gefnogi'r ddau welliant.

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat

(Cyfieithwyd)

Rwy'n cefnogi'r gwelliannau hyn yn llawn. Ac, os y caf i ddweud, Llywydd, maen nhw'n enghraifft wych o'r craffu gwerthfawr a ymgymerir yn y lle hwn, gan gynnwys arbenigedd ei bwyllgorau pwnc, a sut y mae'r gwaith craffu hwn yn gwasanaethu i wella deddfwriaeth Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Fel y clywsom ni, mae'r gwelliannau yn ymwneud â mater a godwyd gan Darren Millar yn ystod pwyllgor yng Nghyfnod 2. Pwynt pwysig a gafodd ei godi yw hwn, ac rwy'n falch ei fod wedi gwneud hynny a'n bod wedi gallu gweithio gyda'n gilydd i ddod o hyd i ateb.

Rwyf wedi ysgrifennu at y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg gydag esboniad o sut y mae'r Bil yn berthnasol lle mae plant a phobl ifanc dan gadwad o dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983. Yn fyr, ar gyfer plant a phobl ifanc a gedwir yn sifilaidd dan Ddeddf 1983, mae'r Bil yn berthnasol yn yr un modd fel ag y mae'n gymwys yn gyffredinol, ac roedd fy llythyr yn ymdrin yn fwy manwl â'r canlyniadau i hynny.

Ond nid yw hynny'n berthnasol o ran cadwad dan y Ddeddf honno ar gyfer y rhai yn y system cyfiawnder troseddol, ac mae gwelliant 62 yn mynd i'r afael â hyn. Mae'n rhoi pŵer rheolaethol fydd yn berthnasol i awdurdodau lleol a dyletswyddau i gorff llywodraethu yn y Bil a fyddai fel arall yn cael ei ddiffodd o ran plant a phobl ifanc sydd yn destun gorchymyn cadwad a gedwir mewn ysbyty o dan ran 3 y Ddeddf 1983, a gall fod yn berthnasol i'r dyletswyddau gydag addasiad neu fel ag y mae.

Mae gwelliant 63 yn berthnasol i'r weithdrefn gadarnhaol sydd i reoliadau o'r fath. Bydd y diwygiadau yn caniatáu cymhwysiad priodol y dyletswyddau yn y Bil mewn perthynas â phlant a phobl ifanc sy'n cael eu cadw mewn ysbyty o dan ran 3 Deddf Iechyd Meddwl 1983. Mae hwn yn faes cymhleth y mae angen ystyried yn ofalus iawn. Bydd cael gallu i wneud rheoliadau yn caniatáu i'r ystyriaeth honno ddigwydd ac i wneud darpariaeth addas. Rwy'n gwbl fodlon fod gwelliant Darren Millar yn angenrheidiol a'i fod yn ein rhoi mewn sefyllfa dda, ac rwy'n annog fy nghyd-Aelodau i'w gefnogi.

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 6:16, 21 Tachwedd 2017

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar iawn am sylwadau Ysgrifennydd y Cabinet. Rwyf i o'r farn ei bod yn bwysig rhoi sylw i'r mater hwn a dyna pam yr wyf wedi bod yn barod i weithio gyda'r Llywodraeth i wneud hynny mewn modd sy'n caniatáu ystyriaeth bellach o'r mater drwy ragor o graffu, os mynnwch chi, i sicrhau y rhoddir sylw i'r materion pwysig hyn. Rwy'n mawr obeithio y bydd yr Aelodau yn cefnogi'r gwelliannau.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru

Os na dderbynnir gwelliant 62, bydd gwelliant 63 yn methu. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 62? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbyniwyd gwelliant 62.

Derbyniwyd y gwelliant yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Cynigiwyd gwelliant 61 (Darren Millar, gyda chefnogaeth Llyr Gruffydd).

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 61? A oes unrhyw wrthwynebiad? Derbyniwyd gwelliant 61.

Derbyniwyd y gwelliant yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.