2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol – Senedd Cymru ar 22 Tachwedd 2017.
4. Pa asesiad y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i wneud o'r sail gyfreithiol i'r cyfnod trosiannol a fydd yn bodoli ar ôl i Erthygl 50 ddod i rym? OAQ51318
Wel, fel un o'r Aelodau sydd wedi bod fwyaf diwyd yn holi'r Cwnsler Cyffredinol, bydd yr Aelod yn gwybod bod confensiwn swyddogion y gyfraith unwaith eto yn gymwys i'r cwestiwn hwn. Fodd bynnag, gallaf i ddweud y byddai angen i unrhyw gyfnod gweithredu gael ei gytuno rhwng y Deyrnas Unedig a'r Undeb Ewropeaidd. Felly, gallwn ni ddim rhagdybio y bydd yna gyfnod o'r fath, na beth fyddai ei delerau. Tan fod hynny'n glir, mae'r sail gyfreithiol hefyd ddim yn glir.
Wel, diolch am yr ateb yna. Roedd e'n ateb cyflawn o ystyried eich bod chi'n dweud eich bod chi ddim yn gallu ateb. Ac rwy'n ddiolchgar am hynny, achos mae yna gwestiwn sydd yn effeithio ar y penderfyniadau yn y lle hwn, yn enwedig ym maes amaeth a'r amgylchedd, sef nad oes yna sicrwydd ar hyn o bryd fod y cyfnod trosiannol yma, y mae pawb yn ei gymryd yn ganiataol a fydd yn digwydd ar ôl i erthygl 50 ddod i rym, yn mynd i fod ar sail ddilys gyfreithiol gref, er mwyn bod yn gynsail i'r penderfyniadau, yn eu tro, y bydd y Cynulliad yma yn eu gwneud.
A gaf i ofyn, felly, pa gamau pellach y gall y Llywodraeth eu cymryd, ac yntau yn ei rôl fel Cwnsler Cyffredinol yn cefnogi hynny, i sicrhau bod y sail gyfreithiol yna yn glir, cyn inni wneud rhai o'r penderfyniadau mwyaf pwysig yn hanes y Cynulliad hwn tuag at gymorth ar gyfer ein cymunedau cefn gwlad a'r amgylchedd?
Wel, mae safbwynt Prif Weinidog y Deyrnas Unedig, sef y dylai fod cyfnod gweithredu, yn gydnabyddiaeth o'r realiti cyfreithiol a gwleidyddol—bod angen mwy o amser, fel petai, i gytuno'r telerau yn y tymor hir. Ond nid mater jest i'r Deyrnas Unedig yw e, fel sonies i, ac mae amryw o gwestiynau pwysig yn agored ar hyn o bryd y bydd yn rhaid cael atebion iddyn nhw cyn bod y sefyllfa gyfreithiol yn gliriach. Er enghraifft, awdurdodaeth y Llys Ewropeaidd, y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig ac unrhyw gyfraith newydd a ddaw mewn wrth yr Undeb Ewropeaidd, a gallu'r Deyrnas Unedig i negodi cytundebau masnach. A'r gwir yw ein bod ni ar hyn o bryd mewn cyfnod cynnar iawn, yn anffodus, yn y sefyllfa hynny, ac mae hynny'n fater o bryder.
Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi bodolaeth y math yna o gyfnod, cyhyd â'i fod e'n cefnogi'r economi a swyddi yng Nghymru, a'r economi yn gyffredinol. Ond mae'n rhaid hefyd gofio bod angen sicrhau perthynas hirdymor, sydd dros fuddiannau Cymru, nid jest yn y cyfnod gweithredu.