Part of the debate – Senedd Cymru am 7:58 pm ar 29 Tachwedd 2017.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i Jayne Bryant am gyflwyno'r ddadl hon heddiw, am gyfraniad meddylgar iawn, ac yn yr un modd i Mick Antoniw a Jane Hutt am ychwanegu rhai pwyntiau at hynny yn ogystal. Rwy'n croesawu'r cyfle hwn i gynnal deialog ac i gymryd rhan yn y Siambr i drafod materion yn ymwneud ag effaith gamblo cymhellol yn gymdeithasol ac ar iechyd. Rwy'n falch o ddweud fy mod yn cydnabod bod cefnogaeth drawsbleidiol ar gyfer mynd i'r afael â'r mater hwn, ac rwy’n falch o weld bod Cadeirydd y pwyllgor wedi aros yn y Siambr ar gyfer y ddadl.
Oherwydd fe wyddom fod llawer o bobl, fel y nododd Jayne Bryant, yn cymryd rhan mewn gweithgareddau hapchwarae heb unrhyw broblemau amlwg. Ond rydym hefyd yn gwybod, i rai pobl, a nifer gynyddol o bobl, fod hapchwarae'n tyfu'n ddibyniaeth, sy'n arwain at ganlyniadau niweidiol i iechyd ac yn gymdeithasol. Fel y gŵyr llawer ohonom, mae lefelau gamblo cymhellol yng Nghymru yn gymharol isel, ond mae'r effaith ar iechyd ac yn gymdeithasol yn sylweddol, ac mae'n effeithio'n anghymesur ar ein cymunedau mwy difreintiedig, sydd bum gwaith yn fwy tebygol o fod â phroblemau ariannol yn deillio o hapchwarae. Ac wrth gwrs, mae hapchwarae bellach yn fwy hygyrch nag erioed o'r blaen, fel y mae'r cyfranwyr wedi nodi. Hapchwarae ar-lein gyda mynediad 24 awr yn y cartref, yn y gwaith, unrhyw le y byddwn, yn cymudo neu'n cysylltu â'n ffonau neu ddyfeisiau symudol—ac mae hapchwarae ar-lein yn y DU wedi cynyddu rhwng 2008 a 2014 o 9.7 y cant i 15.4 y cant o'r boblogaeth.
Mae gamblo ar-lein yn rhoi mwy o gyfleoedd i gamblo i fwy o bobl, gyda llai o gyfyngiadau, ac mae hynny'n amlwg yn achos pryder mawr iawn. Cyfyngedig yw'r mesurau diogelu chwaraewyr i'r rheini sy'n gamblo ar-lein. Wrth gwrs, gall hapchwarae effeithio ar gyflwr meddwl yr unigolyn a gall effeithio ar eu gallu i weithredu yn y gwaith, dwysáu problemau ariannol, ac arwain at lefelau uwch o dlodi. Rwy'n cydnabod yr hyn a ddywedwyd eisoes. Ond mae'r niwed a achosir gan hapchwarae i gymdeithas ehangach yn cynnwys nid yn unig yr allbwn economaidd a gollir a chost trin dibyniaeth, ond yr effaith ar iechyd a'r camau a gymerir i liniaru effaith tlodi ar y teuluoedd yr effeithiwyd arnynt, a'r effaith ar y gymuned ehangach yn ogystal. Gwyddom y gall hyn ymestyn i gynnwys twyll a lladrata, fel gydag amryw o fathau eraill o ddibyniaeth hefyd.