Honiadau o gam-drin ar Ynys Bŷr

Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 29 Tachwedd 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Conservative 3:28, 29 Tachwedd 2017

(Cyfieithwyd)

Weinidog, rwyf wedi gwrando'n ofalus iawn ar yr hyn a ddywedasoch wrth Darren Millar, ond mae gennyf ddau bwynt arall yr hoffwn eu gwneud. Y cyntaf yw bod Heddlu Dyfed-Powys wedi dod yn ymwybodol o'r honiadau hyn yn 2014 ac eto yn 2016. Y rheswm na wnaethant erlyn oedd oherwydd eu bod yn dweud nad oedd llawer o bwynt gan fod y mynach dan sylw wedi marw. Fodd bynnag, dylai rhyw fath o ymchwiliad fod wedi cael ei gynnal, oherwydd sut y gwyddent mai ef oedd yr unig un? Sut y gwyddent nad oedd ganddo gynllwynwyr a oedd yn cuddio pethau? Sut y gwyddent na fyddai plant eraill yn cael eu rhoi mewn perygl? Nid wyf yn hapus iawn gyda chamau gweithredu Heddlu Dyfed-Powys ar y mater hwn, a buaswn yn hoffi gofyn i chi, fel Gweinidog, i ysgrifennu atynt yn y modd cryfaf posibl fel eu bod yn ymchwilio i'r modd y gwnaethant weithredu ac i weld a roddwyd y camau priodol ar waith ganddynt ar y pryd ai peidio, oherwydd credaf fod eu perfformiad yn is na'r safon ar y mater hwn. Dylent fod wedi edrych ar y mater a gwneud rhywbeth mwy na dweud, 'Wel, ta waeth, mae'r dyn wedi marw, mae'n amherthnasol.' Ac rwy'n credu y dylent gael eu dwyn i gyfrif am hyn.

Yr ail bwynt yr hoffwn siarad amdano yw'r ffaith fy mod wedi ysgrifennu at yr abad ar Ynys Bŷr yr wythnos diwethaf i ofyn iddo a fuasai'n cyfeirio'i hun neu'n sefydlu ymchwiliad llawn i'w gynnal gan gorff annibynnol arall. Rwy'n derbyn eich bod yn teimlo na allwch symud ymlaen oherwydd ymchwiliad cyfredol yr heddlu, ond rwyf wedi meddwl mwy am hyn, ac fel y gwyddoch rwy'n siŵr, mae gan yr Eglwys Gatholig eu hunain ymchwiliad annibynnol ar y gweill ar gam-drin a chamfanteisio'n rhywiol ar blant yn yr Eglwys Gatholig. Rwy'n deall, ar hyn o bryd, eu bod yn edrych ar y cynulliad Benedictaidd, ond tybed a fuasech chi, yn rhinwedd eich swydd fel Gweinidog, yn ysgrifennu at yr ymchwiliad hwnnw, a gofyn iddynt a fuasent hefyd yn edrych ar yr Urdd Sistersaidd ar Ynys Bŷr, oherwydd mae ganddynt gylch gwaith ehangach na'r cynulliad Benedictaidd yn unig. Ac rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn fod yr Eglwys Gatholig yn mynd i'r afael â'r mater hwn, a bod hon yn enghraifft arall o ble y credaf y dylent fod yn edrych arno er mwyn sicrhau nad oes cam-drin systemig yn digwydd yn unrhyw un o'r sefydliadau hyn.