Rwy'n cytuno'n llwyr. Mae'n ymwneud â deall a yw'r honiadau'n gwneud synnwyr yn y lle cyntaf, pa gamau a gymerwyd pan wnaed yr honiadau i'r Prif Weinidog ac uwchlaw popeth, pa gamau a roddwyd ar waith i ymdrin â'r pryderon, os oeddent yn gwneud synnwyr pan gawsant eu harchwilio. Ac yn bwysig, pwy a'u harchwiliodd? Oherwydd nid oes neb ohonom yn gwybod yr atebion i unrhyw un o'r cwestiynau hynny, ac maent wedi cael eu gofyn.

A gofynnaf y cwestiwn hwn eto i'r meinciau Llafur: pe baech yn aelodau o bwyllgor sefydliad rydych yn ei graffu a bod uwch-swyddogion yn y sefydliad hwnnw'n gwneud yr honiadau hyn—a defnyddiaf y gair 'honiadau', gan mai dyna ydynt, honiadau y mae angen eu casglu a'u profi neu eu gwrthbrofi—oni fuasech yn eu cael ger eich bron? Oni fuasech yn eu cael ger eich bron i roi'r dystiolaeth? Yn yr un modd, y bobl sy'n cael eu cyhuddo o beidio â gweithredu i fynd i'r afael â'r pryderon, oni fuasech yn eu cael i mewn i roi eu hochr hwy i'r ddadl? Ymwneud â hynny y mae'r cynnig hwn.

Rwyf wedi clywed yr hyn a ddywedodd pobl am amseru, ac mae'n iawn: pa bryd fuasai'r amser priodol i ymgymryd â hyn? Rydym wedi cyflwyno'r cynnig hwn gerbron y Cynulliad heddiw oherwydd, fel y dywedais, mae'r ymchwiliad i'r drasiedi a ddeilliodd o ad-drefnu'r Cabinet yn broses annibynnol sy'n digwydd drwy ymchwiliad ar wahân. Bellach, ceir yr ymchwiliad y cyfeiriodd y Prif Weinidog ei hun ato, y person annibynnol, a gyhoeddodd ddydd Iau diwethaf. Cyflwynais fy llythyr yn gofyn iddo wneud hynny ar 10 Tachwedd. Ymddangosodd y cynnig hwn ar y papur trefn ddydd Iau diwethaf. Gofynnaf i chi ffurfio eich casgliadau eich hunain ynglŷn â pham y daeth allan ar yr un diwrnod.

Nid wyf yn credu y bydd y cyhoedd yn edrych garedig arnom fel sefydliad—sefydliad sydd, yn fy marn i, yn senedd Cymru—ac fel cynrychiolwyr democrataidd Cymru, am beidio â chael cyfle i wneud ymholiadau a chraffu ar y Prif Weinidog drwy gyfrwng y Pwyllgor Craffu ar Waith y Prif Weinidog ar honiadau a wnaed yn uniongyrchol am ei swyddfa a'i weithredoedd. Fel y dywedaf eto, nid wyf yn meddwl fod hwnnw'n gynnig afresymol i ofyn i'r Aelodau bleidleisio drosto y prynhawn yma. Gobeithiaf y bydd yr Aelodau, ar ôl ystyried, yn pleidleisio i gefnogi'r cynnig hwn, yn caniatáu i'r pwyllgor wneud ei waith ac yn y pen draw, gobeithio, yn gwrthbrofi'r honiadau hyn, ond os cânt eu profi, gobeithiaf y bydd yn cynnig yr argymhellion sydd eu hangen arnom i wneud yn siŵr nad oes cornel yn unman mewn bywyd cyhoeddus lle y gall cyhuddiadau mor ddifrifol grynhoi a lle mae pobl yn teimlo eu bod yn cael eu hesgeuluso, eu cam-drin a'u gwthio o'r neilltu.