Roedd adolygiad Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru a Swyddfa Archwilio Cymru hefyd yn nodi heriau parhaus, gan gynnwys yr angen am gynllun clir ar gyfer gwasanaethau clinigol, ac a fydd yn galw am arweinyddiaeth ddewr a gweladwy i sicrhau cynnydd ac i adeiladu arno. Wrth gwrs, rwy'n siomedig fod rhai materion wedi dwysáu yn ystod y chwe mis diwethaf mewn meysydd eraill sy'n galw am welliant sylweddol yn awr, yn enwedig o ran cyllid a pherfformiad. Nid wyf erioed wedi ceisio osgoi realiti'r heriau sylweddol mewn perthynas â chyllid a pherfformiad, mewn gofal wedi'i drefnu a heb ei drefnu. Oherwydd y pryderon sydd gennyf, cynyddais yr atebolrwydd o haf eleni ymlaen, gyda mwy o gyswllt uniongyrchol rhyngof fi ac uwch-swyddogion. Rwy'n cyfarfod gyda'r cadeirydd a'r prif weithredwyr yn uniongyrchol. Mewn gwirionedd, rwyf eisoes wedi trefnu i'w cyfarfod yfory yng ngogledd Cymru fel rhan o'r cyswllt amlach hwnnw.

Mae gwelliant Llywodraeth Cymru yn cydnabod yr her barhaus i'r bwrdd iechyd o fynd i'r afael â'i sefyllfa ariannol bresennol a'i amseroedd aros annerbyniol. Mae fy ffocws ar sicrhau gweithredu a darparu'r cymorth sydd ei angen i sefydlogi ac adfer y sefyllfa. Rwyf eisoes wedi gweithredu ac wedi rhoi nifer o gamau ar waith i helpu i wneud hynny. Dyna pam rydym yn ceisio nodi'r cymorth a ddarparwyd eisoes o dan y mesurau arbennig, a'r camau ychwanegol a gymerais, gan gynnwys y cyngor a'r cymorth allanol ychwanegol i'r tîm iechyd meddwl, sydd wedi gosod mwy o staff yn y bwrdd ac o'i amgylch, a dyrannu dros £13 miliwn i wella amseroedd aros rhwng atgyfeiriad a thriniaeth. Rydym yn disgwyl i hynny wella oddeutu 50 y cant erbyn diwedd mis Mawrth 2018. Cafodd £1.5 miliwn o fuddsoddiad ei neilltuo ar gyfer tîm y rhaglen gofal heb ei drefnu i drawsnewid y modd y caiff gwasanaethau eu darparu ac i wella perfformiad gofal heb ei drefnu, gyda chymorth wedi'i dargedu gan uned gyflawni GIG Cymru. Darparwyd cymorth uniongyrchol gan y rhaglen genedlaethol i'r tîm gofal heb ei drefnu.

Mae'r adolygiad allanol annibynnol a gomisiynwyd ar drefniadau llywodraethu ariannol wedi ei ddarparu ar gyfer ei drafod gyda'r bwrdd. Dewisasom wneud hynny'n gynharach yn fwriadol, yn hytrach nag aros am ddirywiad pellach yn sefyllfa'r bwrdd iechyd. Roedd yn fesur rhagweithiol i ddeall yr heriau sydd ganddynt, ac yna i ddeall pa gymorth pellach y buasai ei angen. Rwyf wedi ymestyn amser y panel trosolwg annibynnol ar gyfer Tawel Fan i fis Ebrill 2018, i wneud yn siŵr fod eu gwaith yn cael ei wneud yn iawn ac i sicrhau bod yna gasgliadau y gall pobl ddibynnu arnynt. Yr wythnos hon, rwyf wedi cytuno i gymorth pellach i'r bwrdd iechyd gyda David Jenkins, cyn-gadeirydd profiadol allanol bwrdd iechyd Aneurin Bevan, un o'n byrddau iechyd mwy llwyddiannus yng Nghymru, a bydd ef yn awr yn mabwysiadu rôl gynghorol i gefnogi'r cadeirydd a'r prif weithredwr ar y gwaith sefydlogi ac adfer sy'n ofynnol. A bydd yn darparu adroddiadau ar ei ganfyddiadau i mi wrth gwrs, yn ogystal â gweithio gyda'r cadeirydd a'r prif weithredwr.

Wrth gwrs, byddaf yn adolygu adroddiad cam 3 gan y bwrdd iechyd ar y cynnydd, ac yn ystyried safbwyntiau'r rheoleiddwyr yn gynnar ym mis Rhagfyr. Rwy'n cydnabod y galwadau a wnaed yn y ddadl hon am fap allan o fesurau arbennig, a buaswn yn atgoffa pobl yn ofalus o'r hyn a ddywedasom ar y pryd pan aeth y bwrdd iechyd o dan fesurau arbennig. Aeth i mewn ar sail y cyngor a gawsom—y cyngor difrifol, a oedd yn peri pryder, a gawsom gan brif weithredwr GIG Cymru, gan Swyddfa Archwilio Cymru, a hefyd gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru. Felly, nid gweithred o hwylustod gwleidyddol i Weinidogion oedd rhoi'r sefydliad hwn o dan fesurau arbennig. Ni ddylai dod allan o fesurau arbennig fod yn fap a luniwyd yn wleidyddol. Ceir amheuaeth amlwg y buasai hynny'n fater o gyfleustra i mi neu'r Llywodraeth hon. Wrth gwrs, byddaf yn derbyn ac yn gweithredu ar y cyngor gwrthrychol a gaf ynglŷn â beth i'w wneud a pha bryd fydd yr amser iawn i wneud hynny. Byddaf yn adolygu cynnydd yn erbyn y cynllun gwella presennol wrth gwrs, ac yn gweld beth arall sydd ei angen.

Fy nod yw cryfhau'r gwaith rydym eisoes yn ei wneud i gefnogi dull o newid er mwyn sicrhau bod y bwrdd iechyd yn gwneud y gwelliannau gofynnol. Ni ellir cuddio difrifoldeb y sefyllfa, na pha mor ddifrifol rwy'n ystyried y dasg. Gwn yn iawn y bydd yna gwestiynau i'w gofyn ac y dylid eu gofyn hyd nes y ceir gwelliant parhaus yn y meysydd lle mae'r bwrdd iechyd hwn yn llusgo ar ôl. Byddaf yn parhau i adrodd yn ôl a byddaf yn parhau i adrodd yn ôl yn onest ac yn dryloyw ar y cynnydd a wnaed a'r cynnydd sydd ei angen. Byddaf yn rhoi'r newyddion diweddaraf i'r Aelodau cyn y Nadolig wrth gwrs, yn dilyn prosesau adolygu unrhyw gamau ychwanegol sydd i'w cymryd.